Nebevî Fiil ve Terklerin Şer'î Değeri

Abstract

Nebevî fiillerde aslolan teş rî‘ ve örnekliktir. Hz. Peygamber (s.a.v.) şer‘î hükümleri beyân etmek için gönderilmiş tir. Bu nedenle nebevî fiil ve tasarrufların büyük çoğunluğu tebliğ ve beyânla alakalıdır. Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından yapılan fiiller onun sahip olduğu değiş ik sıfatlardan kaynaklanmaktadır. Bu sıfatlar sonucu vuku bulan nebevî fiiller farklı özelliklere sahip olup değiş ik hükümlere konu olmaktadır. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) bir insan, bir nebî, bir kâdı, bir komutan, bir yönetici, bir devlet baş kanı vb. sıfatlar bağlamında yaptığı fiiller, toplumun farklı katmanlarına hitap etmekte ve farklı özellikleri ta şımaktadır. Nebevî fiillerden birini örnek almak, bu fiilin hangi nebevî sıfattan kaynaklandığını -zannî düzeyde de olsa- bilmek ve bu sıfatla o fiili örnek almakla mümkündür. Bazı usûlcüler Hz. Peygamber’in (s.a.v.) bir şeyi yapmamasının/ terk etmesinin o şeyin ümmet tarafından terk edilmesinin vacip olduğuna delâlet ettiğini ileri sürerken, bazıları nebevî terklerin, haramlık hükmünü ifade ettiğini savunmaktadır. Usûlcülerin kahir ekseriyeti ise nebevî terklerin karinelerden bağımsız olarak terke konu olan fiillerin yapılmasında herhangi bir mahzurun bulunmadığı dış ındaki bir hükme delâlet etmediğini söylemektedir.