Bir süt sığırı işletmesinde süt toplama tankı somatik hücre sayısına etkisi bakımından en uygun östrüs senkronizasyon yönteminin belirlenmesi

Abstract

Elazığ ilinde bulunan bir süt sığırı işletmesinde iyi management uygulamalarının süt toplama tankı somatik hücre sayısına (STTSHS) ve süt toplama tankı (STT) mikrobiyolojik kalitesine etkilerini araştırmak amacıyla daha önce bir çalışma yapılmış olup, bu araştırmada östrüslerinin senkronize edilmesine bağlı olarak ineklerin toplulaşan kızgınlık dönemlerinde STTSHS’de önemli düzeyde artışlar olduğu tespit edilmiştir. Genellikle, bu tip işletmelerde öncelikli hedeflerden biri olarak hayvanların döl verimini artırmak ve doğum zamanlarını toplulaştırmak amacıyla yapılan uygulamaların başında gelen östrus senkronizasyonlarının, ineklerin meme sağlığının göz ardı edilmesine ve dolayısıyla süt kalitesinin de azalmasına etki edebildiği gözlenmiştir. Daha önce yapılmış olan bu araştırmanın sonuçlarından hareketle, bu projede bir sonraki aşama olarak aynı süt işletmesinde STTSHS’ye etkisi bakımından farklı östrus senkronizasyon yöntemlerinin karşılaştırılması ve en uygun östrüs senkronizasyon yönteminin belirlenmesi amaçlandı. Bu projede, aynı işletmedeki iyi management uygulamaları altındaki toplam 100 baş inek materyal olarak kullanıldı. Hayvanlar rastgele 4 gruba ayrılarak 1. gruptaki hayvanlar herhangi bir uygulama yapılmaksızın kontrol grubu olarak kullanıldı (n=25). 2. gruptaki hayvanlara progesteron salan vajina içi araç uygulanarak (n=25), 3. gruptaki hayvanlara 11 gün arayla çift doz pgf2 alfa uygulanarak, 4. gruptaki hayvanlara ise ovsynch protokolü uygulanarak (n=25) kızgınlıkları senkronize edildi. Uygulamaların ilk gününden başlanarak 1 ay süreyle her gruba ait STT’larından numune alınarak STTSHS belirlendi. Süt toplama tankı somatik hücre sayısı hücre sayım cihazı kullanılarak tespit edildi. Aynı süt numunelerinden uygulamaların ilk gününden başlanarak, üçer gün arayla progesteron ve östradiol konsantrasyonları ölçüldü. Sütteki progesteron ve östradiol konsantrasyonları ticari ELİSA kitleri kullanılarak tespit edildi. Sonuç olarak; kontrol ve ovsynch protokolü uygulanan grupların STTSHS’ında önemli bir artış olmadığı ve buna bağlı olarak sığırcılık işletmelerinde meme sağlığı açısından östrüs senkronizasyonları için hayvanların kendiliğinden kızgınlığa gelmesinin veya ovsynch protokolü uygulanmasının daha yararlı olacağı kanaatine varıldı.