DÎwana HezÎn : metn, lÊkolÎn Û ferheng

Abstract

Edebiyata Kurdî ya Klasîk ji sedsala 16. û vir ve bi gelek helbestvan û berhemên wan ên hêja ve derketiye asteke bilind, kemiliye û dewlemend bûye. Di vî warî de dîwanên ku hatine nivîsandin, naveroka dîwanan û kalîteya şi’rên wan cihekî taybet digire. Mela Husnî Hezîn, yek ji wan helbestvanên edebiyata kurdî ya klasîk e ku di serdema modernîzmê de bi dîwana xwe ya klasîk ve bal kişandiye ser xwe. Hezîn bi vê dîwana xwe ya tam û têkûz di sêrî de bi me dide ispatkirin ku edebiyata kurdî ya klasîk hê jî bi awayekî serkeftî didome. Me jî di vê xebata xwe de li ser dîwana Mela Husnî Hezîn lêkolîn kir, digel metn û ferhenga dîwanê ew nirxand. Me şi’rên dîwanê, uslûb û zimanê nivîskar rave kirin û me dîsa di xebata xwe de cî da jiyan û berhemên din ên nivîskêr. Em hêvî dikin ku ev xebat dê berhemeke hêja ya din a Edebiyata Kurdî ya Klasîk derîne û qîmeta edebiyata me isbat bike.

Klasik Kürt Edebiyatı 16. yy.dan itibaren bir çok şair ve onların mükemmel eserleri sayesinde olgunlaşmış, üst bir seviyeye çıkmış ve zenginlik kazanmıştır. Bu alanda yazılmış olan divanlar, divanların içeriği ve şiirlerin kalitesi önemli bir yer tutmaktadır. Molla Hüsnü Hezin bu Klasik Kürt Edebiyatı şairlerinden birisidir ki modern çağda divanıyla dikkatleri üzerine çekmiştir. Hezin bu eksiksiz olan divanıyla bize şunu ispatlıyor ki Klasik Kürt Edebiyatı hala başarılı bir şekilde sürmektedir. Biz de bu çalışmamızda divan metni ve sözlük değerlendirmesinin yanında Molla Hüsnü Hezin’in divanını inceledik. Divanın şiirlerini, şairin dili ve üslubunu açıkladık ve bunun yanında şairin hayatına ve diğer eserlerine yer verdik. Umuyoruz ki bu çalışmamız diğer bir Klasik Kürt Edebiyatı örneği olan bu değerli eseri gün yüzüne çıkaracak ve edebiyatımızın kalitesini bir kez daha ispat edecektir.

Classical kurdish literature has been developed, upgraded and enriched by the poets and his immortal works from the sixteenth century. Diwans written in kurdish literature and have an important place in classical literature in terms of their contents and quality of poets Mullah Husni Hezin is one of the classical kurdish literature poets who took attention in modern diwan literature. Hezin, with his complete divan, has proved that classical kurdish literature is still going on with success. In this study, we examined both diwan texts, dictionary evaluation and Mullah Husni Hezin’s divan. We also explained this diwan’s poems and poet’s language and genre. In addition to, we mention about the life of the poet and his other important works. We hope that this study will unearth another example of classical kurdish literature and prove the quality of this literature.