Helbesta Arjen Ari

Abstract

Arjen Arî nivîskarekî/helbestvanekî Kurd ê nûjen e. Wêjeya nûjen piştî şoreşa pîşesaziyê geş bûye û li nav gelan belav bûye. Taybetmendiya wê bi qayde û rêzikan ve girêdayî nîne. Di helbestê de her mijar hatiye ceribandin. Helbest piranî bi nezma serbest hatine nivîsandin. Arjen Arî beşa ziman û wêjeya Tirkî qedandiye. Ango wêje di rihê wî û qedera wî de heye. Hevîrtirşê helbesta xwe ji dîroka gelê xwe û cîhanê girtiye û piştre hevîrê xwe straye. Her çiqas pirtûkên wî yên din hebin jî hunera wî ya eslî helbest e. Arî, di wêjeya Kurdi ya nûjen de helbestvanekî serbixwe ye. Di aliyê mijar û şêweyê de dengekî zelal û rengekî xweş li helbesta kurmancî kiriye. Ji bo vê yekê me xwest em li ser helbestên wî bixebitin. Xebata me ji pênc beşan pêk tê. Me di beşa yekemîn de di derheqê jiyan û berhemên wî de agahî dan. Di beşa duyemîn de me ji alî mijarê ve berhemên wî nirxandin û mijarên ku di helbestên wî de derketine pêş, me raxiste ber çavan. Me di beşa sêyemîn de helbestên wî ji aliyê binyadê ve nirxandin û di beşa çaremîn de me ziman û şêweya helbesta wî lêkoland. Beşa pêncemîn jî me bi navê “şî‟r û şîrove” çêkir û helbestên ku di sê pirtûkên wî de cî digirin me şîrove kirin. Bi vî şiklî me helbestvanî û poetîka Arjen Arî derxiste holê.

Arjen Arî modern bir Kürt yazar/şairdir. Modern edebiyat sanayi devriminden sonra gelişmiş ve milletler arasında gelişim göstermiştir. Önemi, kurallara bağlı olmamasıdır. Şiirde her konu denenmiştir. Şiirler genelikle serbest tarza yazılmıştır. Arjen Arî Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirmiştir. Yani edebiyat hem ruhunda hem kaderinde vardır. Şiirinin mayasını kendi milletinin ve dünyanın tarihinden alıp kendi şiirinin hamurunu yoğurmuştur. Diğer alanlarda kitapları bulunsa da asıl hüneri şiirdir. Modern Kürt edebiyatında bağımsız bir şairdir. Konu ve üslup bakımından Kürt şiirine berrak bir ses, farklı bir renk katmıştır. Bu nedenden ötürü onun şiirleri üzerinde çalışmak istedik. Çalışmamız beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yaşamı ve eserleri hakkında bilgi verdik. İkinci bölümde şiirlerini tema bakımından değerlendirip öne çıkan temalar üzerinde durduk. Üçüncü bölümde şiirlerini yapı bakımından incelerken dördüncü bölümde şiirlerini dil ve üslup bakımından inceledik. Beşinci bölümde ise “Şiir ve Yorum” adı altında üç kitabındaki şiirleri yorumladık. Bu şekilde Arjen Arî‟nin şiir dünyasına yolculuk ettik.

Arjen Ari is a modern Kurdish author and poet. In 1956, he was born in Çale village in Ömerli town in Mardin, Turkey. He studied Turkish Literature and Language Department and graduated from it. The new literature was both in his soul and his fate. He took the essence of poetry from his own people and world`s history and mixed it with his own style and created a new style. He has books about other areas and his main mastery is poetry. He is an indepependent poet in modern Kurdish Literature. In terms of subject and manner, he brought a new tone and a different color. That is why, we wanted focus on his poetries. Our study contains five parts. In the first part, we have given information concerning his life and his pieces. We evaluated his poetries in terms of theme and focused on important themes in the second part. In the third part, we examined the poetries in respect to structure. We tried to survey his poetries with regard to manner and language in the forth part. And in the last part, we interpreted his poetries in his three poetry books with the name of „‟ Comment and Poetry‟‟. In this way, we made a journey in Arjen Ari`s poetries` world.