Cumhuriyetten günümüze Zazaca'nın eğitim faaliyetleri içerisindeki durumu

Abstract

Cumhuriyet’ten önce ağırlıklı olarak medreseler üzerinden devam eden eğitim sistemi, Cumhuriyet’in ilanından sonra tamamen değiştirildi. Tevhid-i Tedrisat Kanunu ve medreselerin kapatılması sonrasında eğitim tek çatı altında toplandı. Bu süreçten sonra Türkiye’deki eğitim sisteminde, sadece Türkçe eğitim dili olarak kullanıldı. Eğitim-öğretim faaliyetlerine dair inkılaplar da yeni Cumhuriyetin en öncelikli konuları arasında yer aldı. Eğitim konusu zaman zaman inkılapların yerleşmesi için bir araç olarak dâhi kullanıldı. Zira yeni genç nesiller, oluşturulan yeni eğitim sistemi ile adeta aynı düşünce etrafında birleşen, aynı dünya görüşüne sahip bir toplum meydana getirdi. Böylesi bir sisteme direnmek ve karşı durmak da bu süreç içerisinde çok da mümkün olmadı. Tüm bunlar yapılırken Türkçe dışındaki bütün diller bir kenarda bekletilmiş ve bu diller eğitim hayatı içerisinde kendilerine bir yer bulamamıştır. Bu dillerden biri de Türkiye’de en çok konuşan üçüncü dil konumunda olan Zazaca olmuştur. 2000’li yıllardan sonra çok fazla olmasa da değişime başlayan bu tutum sonrasında, Türkçe dışındaki diller az da olsa eğitim hayatı içerisinde yer almaya başlamıştır. Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda Zazaca seçmeli ders olarak okutulmaktadır. Ayrıca bazı üniversitelerde lisans ve yüksek lisans düzeyinde Zazaca eğitim verilmektedir. Bu çalışmada Cumhuriyet’ten günümüze kadar ki eğitim sistemine dair bir değerlendirme yapılacak ve Zazaca’nın eğitim hayatı içerisindeki durumu irdelenecektir.