Gülzâr-ı Tabi‘at’ın Bağlamlı Dizini ve İşlevsel Sözlüğü

Abstract

ÖZET: Gülzâr-ı Tabi‘at’ın Bağlamlı Dizini ve İşlevsel Sözlüğü başlıklı tezin hazırlanma amacı, Ahmed Hilmî’nin (öl. 1899) Gülzâr-ı Tabi‘at adlı eserinin TEBDİZ veri tabanına aktarılması ve eserde yer alan kelime ve kelime gruplarının tamamının bağlama uygun bir biçimde anlamlandırılmasıdır. Böylece Gülzâr-ı Tabi‘at’ın söz varlığının tespitine ve anlaşılmasına katkı sağlanmış; Ahmed Hilmî’nin şiir dünyası ve şairlik yeteneği hakkında bilgi elde edilmiştir. Çalışma metni olarak Ahmed Hilmî’nin Gülzâr-ı Tabi‘at isimli eseri seçilmiştir. Bunun nedeni, eserin edebî değerinin güçlü bir şiir kitabı olması ve üzerine bağlamlı dizin, işlevsel sözlükle alakalı çalışmanın yapılmamış olmasıdır. Tez hazırlanırken önce eser veri tabanına işlenmiş; kelime ve kelime grupları anlamlandırılmıştır. Daha sonra Gülzâr-ı Tabi‘at şekil, tür, dil ve üslup özelliklerine göre incelemiştir. Toplamda 59 şiirden oluşan Gülzâr-ı Tabi‘at’ın içerdiği dil unsurlarıyla 19. yy. klasik Türk edebiyatının önemli eserlerinden biri olduğu tespit edilmiştir.

ABSTRACT: The aim of preparing thesis hooded Contextual Index and Functional Dictionary of Gülzâr-ı Tabi‘at is to transfer Gülzâr-ı Tabi‘at to the TABDİZ database and interpret all the words and word groups in the work in accordance with the context. Thus, a contribution was made to the identification and understanding of Gülzâr-ı Tabi‘at’s vocabulary. Information was obtained about Ahmed Hilmi’s poetry world and poetic talent. Ahmed Hilmi’s work named Gülzâr-ı Tabi‘at was chosen as the study text. The reason for this is that the literary value of the work is a strong poetry book, and no work on a contextual index or functional dictionary has been done on it. While preparing the thesis the words and word groups are given meaning. Later, Gülzâr-ı Tabi‘at was examined according to its form, genre, language and style characteristics. Gülzâr-ı Tabi‘at which consists of 59 poems in total, dates back to 19th century with the linguistic elements it contains. It has been determined that it is one of the important works of classical Turkish literature.