Enerjisi 10-50 MeV Aralığında Olan Proton Demeti ile Seçilen Hedef Elementlerin Bombardımanı Sonucu Oluşan İzotopların Tespitinin Teorik Hesaplama ile Yapılması

Abstract

ÖZET: Çekirdek fiziği açısından atom çekirdeğinin daha detaylı bir şekilde incelenebilmesi için nükleer reaksiyon sonucunda elde edilen deneysel veriler oldukça önemlidir. Fakat zaman ve maliyet açısından bütün atomların deneysel olarak incelenmesi mümkün olmamaktadır. Nükleer reaksiyonların enerji bağımlılığı çok detaylı olarak bilinmediğinden farklı enerji aralıkları için tesir kesitlerinin ve spektral yayınlanma durumlarının incelenmesi gerekmektedir. Bu tesir kesitlerinin teorik olarak hesaplanabilmesi büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada Bor (11B) , Kadmiyum (112Cd) , Demir (58Fe) ve Azot (15N) elementlerinin hızlandırılmış protonla bombardımanı sonucu elde edilen (11C) , İndiyum (111In) Kobalt (57Co) , Oksijen (15O) radyoizotopların spektrumları ve tesir kesitleri CEM03 paket programı ile hesaplanmıştır ve Nükleer Enerji Ajansı’ndan (NEA) temin edilen deneysel veriler ile karşılaştırılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar ile ülkemizde radyoizotop elementlerin üretim programları için gerekli olan veri tabanının güçlendirilmesi, üretim tabanının geliştirilmesi ve yapılacak deneysel çalışmalara katkı sağlaması amaçlanmaktadır.

ABSTRACT: In order to investigate the atomic nucleus in more detail, the experimental data obtained as a result of nuclear reaction is very important. However, it is not possible to investigate all atoms experimentally because of the cost and limited time. Since the energy dependence of nuclear reactions is not known in detail, it is necessary to examine the cross-sections and spectral emission states for different energy ranges. Theoretical calculations of these cross-sections are very important. In this study, spectra and effect cross-sections of indium cobalt (57Co), oxygen (15O) radioisotopes obtained from accelerated proton bombardment of Boron (11B), Cadmium (112Cd), Iron (58Fe) and Nitrogen (15N) were calculated with CEM03 package program and the results were compared with experimental data taken from the Nuclear Energy Agency (NEA). With the results obtained from this study, strengthening the database required for the production programs of radioisotope elements, development of production base and contributing to experimental studies are aimed.