Elazığ İli Karakoçan İlçesi Başyurt Bölgesi Bazı Köy Topraklarının Detaylı Toprak Etüdü ve Sınıflandırılması

Abstract

ÖZET: Bu çalışmanın amacı, Elazığ İli Karakoçan İlçesi Başyurt Bölgesinde bulunan Kuşçu Deresinin (Bulanık Deresi) Kuzey-Güney doğrultusunda iki farklı hat üzerinde konumlanan Doğuda Başyurt Köyü, Batıda Kuşçu ve Köryusuf köylerinin belli sınırlarını ve bölümlerini kapsayacak şekildeki yaklaşık 1140,9 ha (11409 da) tarım arazileri ile mera alanlarına ait toprakların bazı morfolojik özelliklerini ortaya koymak, farklı toprak bireylerinin özelliklerini tanımlamak, toprak özellikleri arasındaki ilişkileri yorumlamak amacıyla toprakların fiziksel, kimyasal ve morfolojik özelliklerin toprak sınıflandırma sistemlerine göre sınıflandırılması ve incelenmesidir. Başyurt bölgesinde ileride yapılacak arazilerin kullanım planlamaları ile alınabilecek her türlü kararlarda temel bir veri kaynağı oluşturması hedeflenmiştir. Bu amaçla Elazığ –Bingöl Karayolu alt kısmı ve kuzey bakılı Kuşçu deresine paralel iki hat üzerinde oturmuş Kuşçu, Başyurt ve Köryusuf köylerinin bir kısmını kapsayan toprakların bitki besin elementleri yönünden değerlendirilmesi ile birlikte detaylı toprak etüt ve sınıflandırılması yapılmıştır. Çalışma sahası olarak yaklaşık 11409 dekar arazi gözlem ve inceleme neticesinde etüt edilmiştir. Yapılan etüt sonucunda profiller açılarak morfolojik analizler yapılmış, bu profillerden alınan bozulmuş toprak örneklerinin laboratuvarda kimyasal ve fiziksel analizleri yapılmıştır. Toprak etüt ve sınıflandırma metodolojisine uygun olarak seri düzeyinde çalışma alanı topraklarının tanımlanması, önemli karakteristik özelliklerinin belirlenmesi, toprak taksonomi sistemine göre sınıflandırmalarının yapılması, arazi değerlendirme çalışmalarının yapılması ve sonuç raporlarının yazılması amacıyla ön araştırma ve hazırlık, I. büro çalışmaları, I. arazi çalışmaları, fizyografik birimlerin belirlenmesi, II. arazi ve laboratuvar çalışmaları ile II. büro çalışmaları aşamaları olmak üzere 6 etapta gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanı olarak ele alınan Başyurt bölgesi Elazığ-Bingöl D-300 karayolu güzergahı üzerinde bulunup, Elazığ il merkezine 86 km, Karakoçan İlçe merkezine 18 km uzaklıkta bulunmaktadır. Çalışma alanı sınırları içerisinde Başyurt, Kuşçu ve Köryusuf köyleri bulunmaktadır. Çalışma alanımız Doğu Anadolu Bölgemizin Yukarı Fırat Bölümü içerisindeki Elazığ ili Karakoçan ilçesi sınırlarında bulunan Başyurt (Bulanık Ovası) ovası olarak bilinen köyler içerisinden Köryusuf Köyü 38°51′37″ Kuzey ile 39°57′16″ Doğu, Kuşçu Köyü 38°43′8″ Kuzey ile 38°44′28″ Doğu ve Başyurt Köyü 38°50′6″ Kuzey ile 39°58′45″Doğu coğrafi konumlarında bulunmaktadır. İlimizin toplam alanı 9153 km2, Karakoçan İlçesi toplam alanı ise 1085 km2 yüz ölçüme sahiptir. Elazığ İlimiz sınırlarında, güneyde Diyarbakır, doğuda Bingöl, batıda Malatya, kuzeyde Tunceli ve Erzincan ile komşudur. Karakoçan ilçesi Elazığ ilinin doğusunda bulunan Bingöl ve batıda Tunceli ile sınırı olan ilçesidir. İlçenin yağış rejimi karasal yağış rejimini yansıtmaktadır. Yıllık ortalama sıcaklık seviyesi 11,40C ve yıllık olarak ortalama yağış miktarı ise 593,5mm olarak ölçülmüştür. Havza alanının deniz seviyesine göre yükseltisi 1030m ile 1120m arasında değiştiği görülmüştür. İlçenin iklim durumu yaz dönemi mevsimi sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve sert şekilde görülmektedir. Bölgeyi temsil etmekte olan jeomorfolojik ve jeolojik, topografik haritaların incelenerek arazi gözlemleri neticesinde çalışma alanlarında 17 adet toprak profil çukuru açılmıştır. Detaylı toprak etüdü arazi gözlemleri, serbest tarama yöntemi ve burgu yoklama faaliyetlerinin yapılması ile gerçekleştirilmiştir. Yerleri belirlenerek kazılan profiller tanımlanmış, hepsinden ayrı ayrı horizon esasına uyacak şekilde toprak örnekleri alınarak laboratuvar ortamında analizleri gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanından alınan toprak örneklerinin morfolojik, kimyasal özellikleri ile fiziksel özelliklerini belirlemek suretiyle, tekstür (bünye) yapısı, pH’ı, organik madde düzeyi, elektiriksel iletkenlik seviyesi (EC), kireç analizi (%CaCO3), katyon değisim kapasitesi (KDK), azot, Ca+Mg, total makro element analizleri yapılmıştır. Laboratuvar analizleri ile arazide gözlemlenen morfolojik gözlemlerin değerlendirilmesi neticesinde 17 farklı toprak serisi tanımlanmıştır. Çalışma sahasının toprak nem rejimi xeric ve toprak sıcaklık rejimi ise mesic olarak belirlenmiştir. Toprak Taksonomisine (Soil Taxonomy, 2014)’e göre 4 ordo, 4 alt ordo, 6 büyük grup, 6 alt grup ve 17 seri içerisine dahil edilmişlerdir. Çalışma alanında belirlenen 17 ayrı toprak serisi Toprak Taksonomisi (Soil Survey Staff, 2014)’ne göre Ordo, Alt ordo, Büyük grup ve Alt grup düzeyinde sınıflandırılmıştır. Tespit edilmiş olan serilerin Entisol, Mollisol, Inceptisol ve Vertisol ordolarında yer aldıkları belirlenmiştir.

ABSTRACT: The aim of this study is to cover the boundaries and sections of the village of Başyurt in the East, Kuşçu and Köryusuf villages in the West, which are located on two different lines in the North-South direction of Kuşçu Creek (Bulanık Creek) in the Başyurt Region of Karakoçan District of Elazığ Province. The aim of this course is to classify and examine the physical, chemical and morphological properties of soils according to soil classification systems in order to reveal some morphological characteristics of soils belonging to agricultural lands and pasture areas, to define the characteristics of different soil individuals and to interpret the relationships between soil characteristics. It is aimed to create a basic data source in all kinds of decisions that can be taken with the use planning of the lands to be made in Başyurt region in the future. For this purpose, detailed soil surveys and classification of soils covering some parts of Kuşçu, Başyurt and Köryusuf villages, which are located on two lines parallel to the lower part of Elazığ-Bingöl Highway and north-facing Kuşçu creek, have been carried out. Approximately 11409 decares of land was studied as a result of observation and investigation. As a result of the study, profiles were opened and morphological analyzes were carried out, chemical and physical analyzes of degraded soil samples taken from these profiles were made in the laboratory. In accordance with the soil survey and classification methodology, the definition of the study area soils at the serial level, determination of the important characteristics, classification according to the soil taxonomy system, preliminary research and preparation for the purpose of land evaluation studies and the preparation of the final reports, I.studies, determination of physiographic units, II. II with field and laboratory studies. office work was carried out in 6 stages. Başyurt region which is considered as research area is located on Elazığ-Bingöl D-300 highway route and it is 86 km to Elazığ city center and 18 km to Karakoçan District center. Within the boundaries of the study area are Başyurt, Kuşçu and Köryusuf villages. Our study area Köryusuf Village which is known as Başyurt (Bulanik Plain) plain located in Karakoçan district of Elazığ province within the Upper Euphrates Section of Eastern Anatolia Region 38°51′37″ North and 39°57′16″ East, Kuşçu Village 38°43′8″ North with 38°44″28″ East and Başyurt Village with 38°50′6″ North and 39°58′45″ East. The total area of our city is 9153 km2 and the total area of Karakocan County is 1085 km2. It is adjacent to Diyarbakır in the south, Bingöl in the east, Malatya in the west, Tunceli and Erzincan in the north. Karakoçan district is located in the east of Elazığ province, Bingöl and in the west it is bounded with Tunceli. The precipitation regime of the district reflects the terrestrial precipitation regime.The average annual temperature is 11,4°C and the average annual precipitation is 593,5mm. The elevation of the basin area with respect to sea level varies between 1030m and 1120m. The climate of the district is hot and dry in summer and cold and harsh in winters. As a result of the field observations, 17 soil profile pits were opened in the study areas by examining the geomorphological and geological and topographic maps representing the region. Detailed soil surveys were carried out by field observations, free screening method and auger survey activities. The locations were determined and the excavated profiles were defined. Determination of morphological, chemical and physical properties of soil samples taken from the study area, texture structure, pH, organic matter level, electrical conductivity level (EC), lime analysis (%CaCO3), cation exchange capacity (KDK), nitrogen, Ca + Mg, total macro element analyzes were performed. As a result of laboratory analyzes and morphological observations in the field, 17 different soil series were identified. The soil moisture regime of the study area was determined as xeric and the soil temperature regime was determined as mesic. According to Soil Taxonomy, 2014 4 ordo, 4 sub-ordo, 6 large groups, 6 sub-groups and 17 series were included.17 separate soil series determined in the study area were classified according to Soil Survey Staff (2014) at Ordo, Sub ordo, Large group and Subgroup level. It was determined that the determined series were in Entisol, Mollisol, Inceptisol and Vertisol orders.