Ratlarda Metotreksat Kaynaklı Böbrek Hasarı Üzerine Morin Hidrat'ın Etkilerinin Araştırılması

Abstract

ÖZET: Vücudumuzda bulunan tüm hücreler bir dizi metabolik olay gerçekleştirir ve bunun sonucunda bazı atık maddeler meydana gelmektedir. Vücudumuz atık maddeleri boşaltım sistemi ile dışarı atmakta olup, bu görevlerden birini ise böbrekler aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Böbrekler vücuttaki metabolizmanın gerçekleşmesinde önemli rol oynayan organlardır. Boşaltım sistemi vücuda alınan birçok ilacın toksik metabolitlerini vücuttan uzaklaştıracak biçimde görev alır ve vücuttaki sıvı elektrolit dengesini korumaktadır. Kemoterapi, kanser tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Kemoterapi de kullanılan ilaçlara kemoterapötik ilaçlar denmektedir. Kemoterapötik ilaçlar her ne kadar tedavi amaçlı kullanılmış olsalar da birçok doku hasarına sebebiyet vermektedir. Metotreksat da, kemoterapötik bir ilaç olarak kullanır fakat ciddi nefrotoksisite, hepatotoksisite ve pulmoner infiltrasyon vb. gibi hasarlara neden olur. Antioksidanlar vücudumuzda oluşacak serbest radikaller aracılığıyla oluşabilecek oksidatif strese karşı koruma sağlayabilen doğal bileşenlerdir. Morin hidrat beyaz dut, incir vb. gibi birçok bitkiden izole edilen sekonder bir metabolit olup güçlü antioksidanlar grubunda yer almaktadır. Bu tez çalışmasında MTX ile oluşturulan böbrek hasarına karşı morinin antiapoptotik ve antioksidan etkilerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu araştırmada 35 adet Wistar albino cinsi erkek rat kullanıldı ve her grupta 7 adet rat olucak şekilde 5 farklı deney grubu oluşturuldu. 1. Kontrol grubu; 10 gün boyunca serum fizyolojik oral olarak verildi. 2. Morin 100 grubu; 10 gün boyunca oral yoldan 100 mg/kg morin hidrat verildi. 3. MTX grubu; 5. Günde intraperitoneal şekilde 20 mg/kg MTX tek doz enjeksiyon yapıldı. 4. MTX+Morin 50 grubu; 10 gün boyunca 50 mg/kg morin hidrat oral yoldan verildi ve 5. gün tek doz intraperitoneal olarak 20 mg/kg MTX enjeksiyon yapıldı. 5. MTX+Morin 100 grubu; 10 gün boyunca 100 mg/kg morin hidrat oral yoldan verildi ve 5. gün tek doz intraperitoneal 20 mg/kg MTX enjeksiyon yapıldı. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında MTX grubunda serum üre ve kreatinin düzeyleri ile birlikte doku MDA düzeyinde önemli ölçüde artış tespit edilirken, antioksidan enzim aktivitelerinde (SOD, KAT, GPx) ve GSH düzeylerinde azalma tespit edilmiştir. MTX’in apoptotik genler olan Bax ve CYT-C ekspresyon seviyelerini arttırdığını ve bununla birlikte Bcl-2, prokaspaz-3, prokaspaz-8 ve prokaspaz-9’un ekspresyon seviyelerinde ise önemli ölçüde azalmaya neden olduğu tespit edildi. MTX ile birlikte verilen 50 ve 100 mg/kg dozlarındaki morin hidrat’ın oksidatif stres ve apoptotik markırların seviyelerini olumlu regüle ederek, antioksidan ve anti-apoptotik etkiler sergilemiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre MTX kaynaklı oluşan böbrek hasarı üzerine morin hidrat’ın her iki dozunun da etkili olduğu kanıtlanmıştır.

ABSTRACT: All cells in our body carry out a series of metabolic events, and as a result, some waste materials are produced. Our body throws waste materials out with the excretory system, and it performs one of these tasks through the kidneys. Kidneys are organs that play an important role in the realization of metabolism in the body. The excretory system functions to remove toxic metabolites of many drugs taken into the body and maintains the fluid and electrolyte balance in the body. Chemotherapy is a method used in the treatment of cancer. The drugs used in chemotherapy are called chemotherapeutic drugs. Although chemotherapeutic drugs are used for therapeutic purposes, they cause many tissue damage. Methotrexate is also used as a chemotherapeutic drug, but it has serious nephrotoxicity, hepatotoxicity and pulmonary infiltration etc. cause such damage. Antioxidants are natural components that can protect against oxidative stress that may occur through free radicals that will form in our body. Morine hydrate is a secondary metabolite isolated from many plants such as white mulberry and fig and is in the group of strong antioxidants. In this thesis, it was aimed to reveal the antiapoptotic and antioxidant effects of morin against kidney damage induced by MTX. In this study, 35 Wistar albino male rats were used and 5 different experimental groups were formed, with 7 rats in each group. 1. Control group; Saline was given orally for 10 days. 2. Morin 100 group; 100 mg/kg morin hydrate was given orally for 10 days. 3. MTX group; On the 5th day, a single dose of 20 mg/kg MTX was injected intraperitoneally. 4. MTX+Morin 50 group; 50 mg/kg morin hydrate was given orally for 10 days and a single intraperitoneal injection of 20 mg/kg MTX was given on the 5th day. 5. MTX+Morin 100 group; 100 mg/kg morin hydrate was given orally for 10 days and a single intraperitoneal 20 mg/kg MTX injection was given on the 5th day. Compared to the control group, a significant increase was found in serum urea and creatinine levels, as well as tissue MDA levels, while a decrease in antioxidant enzyme activities (SOD, KAT, GPx) and GSH levels were detected in the MTX group. It was determined that MTX increased the expression levels of Bax and CYT-C, which are apoptotic genes, and also caused a significant decrease in the expression levels of Bcl-2, procaspase-3, procaspase-8 and procaspase-9. Morin hydrate at 50 and 100 mg/kg doses given with MTX positively regulated the levels of oxidative stress and apoptotic markers, and exhibited antioxidant and anti-apoptotic effects. According to the findings obtained as a result of the study, both doses of morin hydrate were proven to be effective on kidney damage caused by MTX.