Pekmez Tüketimini Etkileyen Faktörler: Bingöl Sivan Dut Pekmezi Örneği

Abstract

ÖZET: Bu çalışmanın amacı, coğrafi işaret belgesine sahip olan Bingöl Sivan Dut Pekmezi tüketicilerinin, tüketim davranışlarını ve tercihlerini ortaya koymaktır. Ayrıca Sivan Dut Pekmezinin sağlık ve beslenme üzerindeki olumlu etkilerinden faydalanmak, gıda endüstrisine yeni bir ürün kazandırmak ve bununla birlikte yerel kalkınmaya sağlayacağı olumlu etkileri ön plana çıkarmaktır. Bu kapsamda Bingöl ili merkez mahallelerinde tüketicilerle yüz yüze görüşülmüş ve toplamda 385 adet anket yapılmıştır. Yapılan anket sayıları mahalle nüfuslarının toplam nüfusa olan oranlarına göre dağıtılmıştır. Analizlerde çok değişkenli istatistiki analiz uygulamalarından olan Cluster(Kümeleme) analizi kullanılmıştır. Buna göre yapılan analiz sonucunda tüketicilerin %35.3’ü (136 tüketici/ortalama gelir:17.892 TL) orta gelir grubunda, %6.0’sı (23 tüketici/ortalama gelir: 28.400 TL) yüksek gelir grubunda ve %58.7’si (226 tüketici/ortalama gelir: 11.997 TL) düşük gelir grubunda yer aldığı belirlenmiştir. Her üç grubun Sivan dut pekmezi satın alım ve tüketim tercihlerinde benzerlikler ve farklılıklar tespit edilip açıklanmıştır. Araştırma kapsamında tüketicilerin Sivan dut pekmezi satın alımında dikkate aldıkları faktörlerin tespit edilmesi amacıyla çok değişkenli istatistiki analiz uygulamalarından olan faktör analizi uygulanarak 24 değişken 6 değişkene indirgenmiştir. Birinci faktör: Pekmezin Sağlığa Yararlı Olduğuna İnanan Tüketici İkinci faktör: Yerel Ürüne Önem Veren Tüketici Üçüncü faktör: Satın Almada Çevreyi Önemseyen Tüketici Dördüncü faktör: Yerel Pekmezin Özgünlüğüne Önem Veren Tüketici Beşinci faktör: Ambalajlamaya Önem Veren Tüketici Altıncı faktör: Kalite ve Fiyata Önem Veren Tüketici Bu 6 faktörün toplamının toplam varyansın %60.68’ini açıkladığı ve yapılan analizde KMO test değerinin 0.772 gibi bir değerle kullanılan değişkenlerin faktör analizi için uygun olduğu görülmüştür.

ABSTRACT: The aim of this study is to reveal the consumption behaviors and preferences of Bingöl Sivan Mulberry Molasses consumers who have a geographical indication certificate. In addition, our aim is to benefit from the positive effects of Sivan Mulberry Molasses on health and nutrition, to introduce a new product to the food industry and to highlight its positive effects on local development. In this context, consumers were interviewed face to face in the central neighborhoods of Bingöl province and a total of 385 surveys were conducted. The number of surveys conducted was distributed according to the ratio of neighborhood populations to the total population. Cluster analysis, one of the multivariate statistical analysis applications, was used in the analyses. Accordingly, as a result of the analysis, it was determined that 35.3% of the consumers were in the middle income group, 6.0% were in the high income group and 58.7% were in the low income group. The average income of consumers in the middle income group was calculated as 17,892 TL, and the income of consumers in the high income group was calculated as 28,400 TL. Income per household in the low-income group was 11,997 TL. Similarities and differences in Sivan mulberry molasses purchasing and consumption preferences of all three groups were identified and explained. Within the scope of the research, 24 variables were reduced to 6 variables by applying factor analysis, which is one of the multivariate statistical analysis applications, in order to determine the factors that consumers consider when purchasing Sivan mulberry molasses. • First factor: Consumers who believe that molasses is beneficial to health • Second factor: Consumer who Cares About Local Products • Third factor: Consumer who cares about the environment in purchasing • Fourth factor: Consumers who Care About the Originality of Local Molasses • Fifth factor: Consumer Who Gives Importance to Packaging • Sixth factor: Consumer Who Cares About Quality and Price It was seen that the sum of these 6 factors explained 60.68% of the total variance and that the variables used in the analysis were suitable for factor analysis with a KMO test value of 0.772.