Sahîhayn’da Tedlîs

Abstract

ÖZET: Sahîh-i Buhârî ve Sahîh-i Müslim, yazıldıkları dönemden itibaren İslam dünyasının teveccühünü kazanmış hadis eserleridir. Sadece sahih hadisleri toplama amacıyla yazılan ilk eserler olmaları, hadis tercih kriterlerinin güvenilirliği ve müelliflerinin hadis ilmindeki konumları Sahîhayn’a özel bir değer yüklenmesini sağlamıştır. Zamanla bu eserlerin değerleri artmış ve kökleşmelerini sağlayacak ciddi bir literatür gelişmiştir. Birtakım eleştirilere maruz kalmışlar ise de büyük oranda kabul gördükleri malumdur. Zayıf hadis çeşitlerinden olan ve müdelles hadis olarak tanımlanan birtakım rivâyetlere Sahîhayn’da rastlamak mümkün olmuştur. Bu tür rivâyetlerin zayıf kabul edilmesi bu eserlerin yazılma amacıyla örtüşmemektedir. Dolayısıyla bir paradoks olarak görülen bu meselenin aydınlığa kavuşturulması farklı bir öneme haizdir. Bu çalışmamız iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Sahîhayn’ın tanımı, konumu, müellifleri; anahatlarıyla tedlîs, tedlîsin çeşitleri ve hükmü gibi konular işlenmiştir. İkinci bölümde ise Sahâhayn’da rivâyetleri bulunan müdellis râviler, müdellis râvilerin mertebeleri ve Sahîhayn’a yansımaları gibi konular ele alınmıştır.

ABSTRACT: Sahih-i Bukhari and Sahih-i Muslim are hadith books that have won the favor of the Islamic world since the time they were written. The fact that they are the first books written for the purpose of collecting only sahîh/authentic hadiths, the reliability of the hadith preference criteria and the positions of its authors in the science of hadiths have provided a special value to Sahihayn. Over time, the values of these books have increased and a serious literature has developed that will enable them to take root. Although they have been subjected to some criticism, it is known that they are widely accepted. It has been possible to come across some narrations, which are weak hadith varieties and defined as mudelles hadith, in Sahihayn. The weak acceptance of such narrations does not coincide with the purpose of writing these books. Therefore, it is of different importance to clarify this issue, which is seen as a paradox. This study consists of two main parts. In the first chapter, the definition of Sahihayn, its position, its authors; Subjects such as tedlîs, the types of tedlîs and its provision have been covered with the main outlines. In the second part, subjects such as the narrators who have narrations in Sahihayn, the ranks of the narrators and their reflections on the Sahihayn are discussed.