Liberalizmde hukukun üstünlüğü tartışması: Friedrich August Von Hayek örneği

Abstract

ÖZET: Bireycilik, özgürlük, adalet ve serbest piyasa gibi ilkelerin radikalleşmesi ve devlet müdahalesine çözüm yolları üretme olarak gelişen liberalizmin kökleri çoğu zaman Batı modern düşüncesi ile temellendirilmiştir. Özellikle liberalizmin Batı’daki gelişimi ekonomik ve haklar bağlamında olmuştur. Ekonomide serbest piyasa fikrinin (devletin ekonomiye müdahale etmemesi) ve bireysel özgürlüklerin öncüleri olarak kabul edilen Aydınlanma düşünürleri, liberalizmin kaynakları olarak görülür. Ancak ekonomideki istikrarsızlıklardan dolayı liberalizm düşüncesi evrilerek, devlet müdahalelerine kapı aralamıştır. Özgürlük, serbest piyasa ve hukuk fikirleriyle Hayek liberal teoriyle uyumlu bir toplum düzeni sunmuştur. Özellikle Hayek’in iktisat-hukuk arasında kurduğu bağ ve birey özgürlüğü üzerine inşa ettiği anlayışı sınırlandırılmış bir devlet düşüncesini ortaya çıkarmıştır. Hayek’in sınırlandırılmış devlet düşüncesi, ortaya koyduğu hukuk anlayışı kanun hâkimiyetini nasıl tanımladığını göstermektedir. Hukukun üstünlüğünü savunan Hayek, köle bir toplumdan özgür bir topluma geçişin değerini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda çalışmamızda, liberalizm ve Hayek’in görüşlerinden hareketle hukukun üstünlüğünü irdelemeye çalışacağız.

ABSTRACT: The roots of liberalism, which has developed as a radicalisation of principles such as individualism, freedom, justice and free market and as a solution to state intervention, are often rooted in Western modern thought. Especially the development of liberalism in the West has been in the context of economics and rights. Enlightenment thinkers, who are regarded as the pioneers of the free market idea (non-intervention of the state in the economy) and individual freedoms, are seen as the sources of liberalism. However, due to the instabilities in the economy, the idea of liberalism evolved and opened the door to state interventions. With his ideas of freedom, free market and law, Hayek presented a social order compatible with liberal theory. In particular, Hayek's link between economics and law and his understanding of individual freedom have led to the idea of a limited state. Hayek's idea of a limited state and his understanding of law show how he defines the rule of law. Hayek, who defends the supremacy of law, reveals the cornerstones of the transition from a slave society to a free society. In this context, in our study, we will try to examine the rule of law based on the views of Liberalism and Hayek.