Tüketicilerin Bal Tüketim Tercihlerinin İncelenmesi: Bingöl Balı Örneği

Abstract

ÖZET: Dünyada bal üretim miktarlarına bakıldığında Türkiye’nin büyük öneme sahip olduğu görülmektedir. Fakat bal tüketimi ve bal tüketim tercihlerine bakıldığında yeterince veriye ulaşılamamaktadır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, Bingöl merkez ilçesinde, Bingöl Balı olarak coğrafi işaret alan balın tüketimini etkileyen faktörleri ortaya koymak ve tüketicilerin bal tüketim davranışlarını incelemek ve Bingöl bal pazarının gelişimi için öneriler geliştirmektir. Araştırma verileri Nisan- Temmuz 2022 tarihleri arasında 385 tüketiciye yüz yüze anket tekniği uygulanarak elde edilmiştir. Anketler toplumun birbirinden farklı sosyo-ekonomik katmanlarına dağıtmak üzere, mahallerin toplam nüfus içindeki payları bulunarak, her mahallenin sahip olduğu oran, tek tek hesaplanan örneklem hacmiyle çarpılarak söz konusu mahallede yapılacak anket sayısına ulaşılmıştır. Bu bağlamda elde edilen verilerle SPSS 22.0 paket programı üzerinden güvenilirlik analizi ve yapı geçerliliği testleri yapılmıştır. Bunun akabinde Frekans Analizi, Cluster (Kümeleme) Analizi, Faktör Analizi yapılmış ve test sonuçları sunulmuştur. Değişkenlerin güvenirlik testi Cronbach’s Alpha değeri 0.811 olarak bulunmuştur. Beşli likert ölçeği ile yapılan anketler sonucu Chronbach’s alpha güvenilirlik testi katsayısının 0.811 olarak hesaplanması, beşli likert ölçeği seçiminin doğru olduğunu göstermiştir. Ayrıca faktör analizi sonucunda KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) testi 0.791 olduğu bu da veri setinin faktör analizi için uygun aralıkta olduğu söylenebilir. Başka bir ifadeyle, KMO değeri 0.5’ten büyük çıktığından değişkenlerin faktör analizi için uygun olduğu kanısına varılmıştır. VIII Sonuç olarak bir toplumun, eğitimi, gelir seviyesi, mesleği, hayatı kavrayışı, dünyayı okuma ve algılama yeteneği gibi değişkenler o toplumun gıda tüketim davranışlarını etkilediği gibi bal tüketim tercihlerini de etkilediği anlaşılmaktadır. Bal satın alma kararında tüketicilerin yakın çevresi büyük önem arz etmektedir. Genelde tüketiciler bal satın alırken güvenilir olması nedeniyle yakın arkadaş, komşu, iş çevresi tavsiyesini dikkate aldığı tespit edilmiştir. Ayrıca tüketicilerin bal kalitesine son derece önem verdikleri ve bununla birlikte en çok cam kavanozda satılan balı tercih ettikleri belirlenmiştir.

ABSTRACT: Considering the amount of honey production in the world, it is seen that Turkey has great importance. However, when looking at honey consumption and honey consumption preferences, sufficient data cannot be reached. In this context, the aim of the study is to reveal the factors affecting the consumption of honey that has geographical indication as Bingöl Honey in the central district of Bingöl and to examine the honey consumption behaviors of consumers. It is also to develop proposals for the development of the honey market.Research data were obtained by applying face-to-face survey technique to 385 consumers between April and July 2022. In order to distribute the surveys to different socio-economic strata of the society, the shares of the neighborhoods in the total population were found, and the ratio of each neighborhood was multiplied by the sample size calculated individually to reach the number of surveys to be made in the mentioned neighborhood. In this context, reliability analysis and construct validity tests were performed on the SPSS 22.0 package program with the data obtained. After that, Frequency Analysis, Cluster Analysis, Factor Analysis were performed and test results were presented. The reliability test of the variables Cronbach's Alpha value was found to be 0.811. The calculation of the Chronbach's alpha reliability test coefficient as 0.811 as a result of the questionnaires made with the five-point Likert scale showed that the five-point Likert scale selection was correct. In addition, as a result of factor analysis, the KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) test was 0.791, and it can be said that the data set is X in the appropriate range for factor analysis. In other words, since the KMO value was greater than 0.5, it was concluded that the variables were suitable for factor analysis.As a result, it is understood that variables such as education, income level, occupation, understanding of life, ability to read and perceive the world of a society affect the food consumption behaviors of that society as well as their honey consumption preferences. The close environment of consumers is of great importance in the decision to purchase honey. In general, it has been determined that consumers take into account the advice of close friends, neighbors and business circles, since it is reliable when purchasing honey. In addition, it has been determined that the consumers attach great importance to the quality of honey and they mostly prefer the honey sold in glass jars.