Maslahat Delili ve Günümüz Fetvalarındaki Uygulaması

Abstract

ÖZET Maslahat, en genel tanımıyla faydalı olanı elde edip zararlı olanı defetmektir. Şâri‘nin, hüküm koyarken insanların hem bu dünyadaki hem de ahiretteki maslahatını gözettiğine dair âlimler arasında fikir birliği vardır. Maslahat delili Hz. Peygamber ile birlikte kullanılmaya başlanmıştır. Peygamberimizin vefatıyla birlikte raşit halifeler döneminde ve sonrasında kullanılan bir delil haline gelmiştir. Günümüze kadar ulaşan usûl eserlerini incelediğimizde maslahatın terim olarak Gazzâl’nin el-Müstasfâ adlı eserinin ıstıslah başlığı altında ele alındığını görmekteyiz. Maslahat çeşitli açılardan sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Alimler arasında en çok tartışmaya sebep olan konu maslahat- mürselenin hüccet olup olmadığıdır. Bu tez, İslam hukukunun önemli delillerinden olan maslahat delilini ve bu delilin günümüz fıkıh problemlerine uygulanışını konu edinmektedir. Tezimiz giriş, iki bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Giriş kısmında tezin amacı, konusu, yöntemi, önemi ve konuyla alakalı kaleme alınmış çalışmalara yer vermeye çalıştık. Birinci bölümde maslahat delilini genel hatlarıyla incelemeye çalıştık. İncelememizi yaparken kadim ve günümüz fıkıh eserlerinden faydalandık. İkinci bölümde ise günümüzde ortaya çıkmış güncel problemlere maslahat delilinin uygulama biçimine yer verdik. Bu bölümde günümüzde ortaya çıkan meseleleri incelerken kadim ve günümüzde ortaya çıkan meseleleri incelerken kadim ve günümüz fıkıh eserlerinden faydalandık.

ABSTRACT Maslahat is to get what is beneficial and get rid of what is harmful. There is a consensus among scholars that Shari's consideration of people's interests both in this world and in the hereafter when making judgments. Evidence of Maslahat It started to be used with the Prophet. With the death of our Prophet, it became an evidence used during and after the rightful caliphs. When we examine the usûl works that have survived to the present day, we see that al-Müstasfâ, al-Ghazali's work, is discussed under the title of istislah as a maslahat term. Maslahat has been classified in various aspects. The issue that causes the most debate among scholars is whether maslahat-mursel is a huccet or not. This thesis deals with the evidence of maslaha which is one of the important evidences of Islamic law and its application to today's fiqh problems. Our thesis consists of an introduction, two chapters and a conclusion. In the introduction part, we tried to give place to the purpose, subject, method, importance of the thesis and the studies related to the subject. In the first part, we tried to examine the evidence of maslaha in general terms. While making our analysis, we benefited from ancient and contemporary fiqh works. In the second part, we have included the application form of the evidence of maslaha to the current problems that have emerged today. In this section, we have benefited from ancient and contemporary fiqh works while examining the issues that arise today.