TÜRK HALK HİKÂYELERİNDE ARKETİPSEL SEMBOLİZM

Abstract

ÖZET Tezin BaĢlığı : Türk Halk Hikâyelerinde Arketipsel Sembolizm Tezin Yazarı : Uğur AVA DanıĢman : Yard. Doç Dr. Yılmaz IRMAK Anabilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı : Türk Halk Edebiyatı Kabul Tarihi : Sayfa Sayısı : XII(ön kısım) + 151 (tez) Arketipsel Sembolizm, Ġsviçreli Psikiyatr Carl Gustav Jung‟un ortaya koyduğu bir kavramdır. Jung tüm insanlarda ortak (kolektif) bir bilinçdıĢının var olduğunu belirtmiĢ ve buna arketip adını vermiĢtir. Arketipsel sembolizm özellikle sanatsal ürünlere uygulanmakta ve ortaya bir takım sonuçlar çıkmaktadır. Bu sanatsal ürünlerden biri de halk hikâyeleridir. Halk hikâyeleri yüzyıllar boyunca çeĢitli farklılaĢmalara da uğrayarak günümüze ulaĢmıĢ ve bize tarihimizi, benliğimizi, kültürümüzü yansıtmıĢtır. Bazen aĢk bazen de kahramanlık konularında oluĢmuĢ halk hikâyelerimiz yüzyıllarca, gerek âĢıklar tarafından gerekse insanların bir arada bulunup sohbet ettiği zamanlarda anlatılmıĢtır. Bu çalıĢmada; Anadolu‟nun birçok yöresinde dilden dile dolaĢan ve nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaĢan Tahir ile Zühre, ÂĢık Garip, KirmanĢah, Âsuman ile Zeycân, Ferhat ile ġirin, ErciĢli Emrah ile Selvi Han ve tarafımızdan derlenmiĢ olan Hasan ile Gülcan hikâyeleri arketipsel sembolizm bağlamında incelenmiĢtir.

ABSTRACT Title of the Thesis: Archetypal Symbolism In Turkish Public Stories Author : Uğur AVA Supervisor : Yard. Doç Dr. Yılmaz IRMAK Department : Turkish Language And Literature Sub-field : Turkish Public Literature Date : Archetypal symbolism is a concept that Swiss Psiychiatrist Carl Gustav Jung put forth. Jung has stated that a common consciousness exists in all human beings and he gives archetype affinity to it. Archetypal symbolism is applied to artistic products in particular and some result is beging relcased. One of these artistic products is the public stories. For hundred of years, people have come to our daily lives in a variety of ways and have given us our history, our self, our culture. Sometimes stories of love and occasional stories of our heroes are told by the centuries and the intellectuals as well as when the people are together and chatting. In this work we will examine the folk stories, which in many parts of Anatolia and around the genre is transforred from generations to generations reach up to you such as Tahir and Zühre, ÂĢık Garip, KirmanĢah, Âsuman and Zeycan, Ferhat and ġirin, Emrah who was from ErciĢ and Selvi Han and we have compiled the story that Hasan and Gülcan, in the contect of archetypal symbolism.