Mewlîd û Eqîde yê Mela Muhemmedê Muradanî

Abstract

Ena xebate seba tehlîl û transkrîbê mewlid û eqîdeyê Mela Muhemmedê Muradanî, ke sera 1990 yî de telîf kerdbi de yo. Eno eser 64 ripelan ra îbaret o. Eno mewlid terzê mesnewîye de ameyo nuştiş û hewt qisman ra ameyo meydan. Eqîde zî şeklê nesrî de nusîyayo û şertanê îman û îslamî îhtîwa keno. Enî eserê ke muellîfî bi zazakî nuştî vere cû ameyê tehlîlkerdiş û dima zî goreyê têvernayîşê metnanê orîjînalî ameyê transkrîbêkerdiş. Beşê despêke de, êy mewlid û eqîdeyê ke bi zazakî nusîyayî derheqê tarîxê înan de û dima zî derheqê heyat û xebatê Mela Muhemmedê Muradanî de melûmat ameyo dayîş. Qismê yewine de tehlîlê metnanê mewlid û eqîdeyî goreyê xususîyetê şeklî ameyo ciewnîyayîş, sen'etê edebîyê metnan, ziwanê eseran û uslûbê înan ameyê tesbîtkerdiş. Qismê diyîne de zî goreyê metnanê erebkî têvernayîşê mewlid û eqîde yê transkrîbê bîyo.

This study was prepared to analyze and transcribe the works of Mela Muhemmedê Muradanî named Mawlîd and Aqîde written in 1990. The works consist of 64 pages. Mewlîd, written in the mathnawî style, consists of seven parts. Eqîde, written in the form of prose, contains the conditions of faith and Islam. These works, written by the author in Zazaki were first analyzed and then transcribed with the original texts. In the introduction part, after giving information about the history of Mawlid and Aqaid written in Zazaki, the life and works of Mela Muhemmedê Muradanî are discussed. In the first part, where Mawlid and Aqîde are analyzed, the texts were examined in the context of their formal features, literary arts in the texts were determined, and the language and style of the works were examined. In the second part, the texts of Mawlîd and Aqîde were transcribed with the alphabet in which they were written.

Bu çalışma, Mela Muhemmedê Muradani'nin 1990 yılında telif ettiği Mewlîd û Eqîde adlı eserlerini tahlil ve transkribe etmek amacıyla hazırlanmıştır. Eserler 64 sayfadan oluşmaktadır. Mesnevi tarzında yazılan Mewlîd yedi bölümden meydana gelmiştir. Nesir şeklinde yazılan Eqîde ise imanın ve islamın şartlarını ihtiva etmektedir. Müellifin Zazaca kaleme aldığı bu eserler öncelikle tahlil edilmiş, daha sonra orijinal metinler eşliğinde transkribe edilmiştir. Giriş bölümünde Zazaca yazılmış Mevlid ve Akaid'lerin tarihi hakkında bilgi verildikten sonra Mela Muhemmedê Muradani'nin hayatı ve çalışmaları ele alınmıştır. Mewlîd ve Eqîde'nin tahlil edildiği birinci bölümde metinler şeklî özellikleri bağlamında incelenmiş, metinlerdeki edebi sanatlar tesbit edilmiş, eserlerin dili ve üslubu irdelenmiştir. İkinci bölümde ise Mewlîd ve Eqîde metinleri Arap harfleriyle yazılmış olan aslı eşliğinde transkribe edilmiştir.