Mijarên hevpar di helbestên Rojen Barnas û Nâzim Hikmet de

Abstract

Kurd ji ber rewşa xwe ya polîtîk di proseya dîrokî de bi gelek neteweyan re di nav karîgerîyê de ne. Şopa vê karîgerîyê xwe di gelek qadên muxtelîf de eşkere dikin ku yek ji wan qadan jî wêje ye. Wêjeyên netewî ne tenê ji rehên xwe yên neteweyî pêk tên, herwiha di nav xwe da tesîrên cuda dihewînin. Her netewe ji bo geşedan û pêşxistina wêjeya xwe çav li wêjeyên din gerandine û ji wan tesîr girtine. Wêjeya kurdî jî yek ji wan wêjeyan e ku ji wêjeyên miletên din tesîr girtîye. Di vê lêkolînê de li ser helbestên du helbestvanan hatîye xebîtin ku netewên wan cuda ne lê ev her du milet bi sedan salan li ser heman axê jîyane. Ev xebata bi navê Di Helbestên Rojen Barnas û Nâzım Hikmet de Mijarên Hevpar ji bo karîgerîya wêjeyî ya di navbera her du neteweyan de dibe mînakeke mutewazî ku ji destpêkek û sê beşan pêk tê. Beşa yekem ji bo teorîya wêjeya berawirdî hatîye veqetandin. Di beşa yekem de li ser kurtedîroka wêjeya berawirdî agahî hatine dayîn û herwiha agahîyên kurt ên li ser geşedana wêjeya berawirdî ya di nav wêjeya kurdî û tirkî de jî di vê beşê de cih digire. Dîsa di vê beşê de li ser têkîlîya wêjeya berawirdî û zanista wergerê jî hatîye rawestînê. Beşa duyem ji bo jîyan, berhem û poetîkaya her du helbestvanan hatîye veqetandin. Di beşa sêyem de helbestên ku mijarên wan hevpar in hatine tespîtkirin û li gor mijaran hatine senifandin. Di dawîya vê xebatê de mijarên hevpar ên ku hatine tespîtkirin li gor rêbaza berawirdî bi nêrîneke giştî hatine şîrovekirin.

The Kurds interact with many different nations throughout the historical process due to their political situation. The traces of this interaction show itself in many different fields, one of which is literature. National literatures do not only consist of their national roots, but also contain different effects. Each nation has browsed and influenced other literatures for the development of its own literature. Kurdish literature has been influenced by foreign literatures as part of this interaction. In this research, the poems of two poets who lived on the same land for centuries but belonged to two different nations were emphasized. This research titled Common Themes in Poems of Rojen Barnas and Nâzım Hikmet, a humble example of literary interchange between these two nations, consists of introduction and three chapters. The first part is devoted to the theory of comparative literature. This section focuses on the brief historical development of comparative literature, and also includes information on the development of comparative literature in Kurdish and Turkish literature. Also in this section, the relationship between comparative literature and translation science is also emphasized. In the second part of the research, information about poets' lives, works and poetics has been given. In the third section, poems with common themes were identified and classified according to their subjects. The overall assessment of the common themes identified as a result of the research was made based on the comparative method.

Kürtler içinde bulundukları politik durumdan dolayı tarihsel süreç boyunca birçok farklı millet ile etkileşim halindedir. Bu etkileşimin izleri kendini muhtelif birçok sahada göstermektedir ki bu sahalardan biri de edebiyattır. Milli edebiyatlar sadece milli köklerinden oluşmaz, aynı zamanda içlerinde farklı tesirleri de barındırırlar. Her millet kendi edebiyatının gelişimi için başka edebiyatlara göz atmış ve onlardan etkilenmiştir. Kürt edebiyatı da bu etkileşimin bir parçası olarak yabancı edebiyatların etkisinde kalmıştır. Bu araştırmada yüzyıllardır aynı toprak üzerinde yaşamış fakat farklı iki ulusa ait olan iki şairin şiirleri üzerinde durulmuştur. Bu iki millet arasındaki edebi ekileşimin mütevazi bir örneği olan Rojen Barnas ve Nâzım Hikmet Şiirlerinde Ortak Temalar adlı bu araştırma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm karşılaştırmalı edebiyat teorisi için ayrılmıştır. Bu bölümde karşılaştırmalı edebiyatın kısaca tarihsel gelişimi üzerinde durulmuştur, aynı zamanda bu bölüm karşılatırmalı edebiyatın kürt ve türk edebiyatlarındaki gelişimi hakkında bilgiler de içermektedir. Yine bu bölümde karşılatırmalı edebiyat ile çeviribilim ilişkisi üzerinde de durulmuştur. Araştırmanın ikinci bölümünde şairlerin hayatları, eserleri ve poetikaları hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ortak konulu şiirler tespit edilip konularına göre sınıflandırılmıştır. Araştırmanın sonucunda karşılaştırmalı yöntem esas alınarak tespît edilmiş ortak temaların genel değerlendirmesi yapılmıştır.