Bazı nohut ( Cicer arietinum L.) çeşitlerinin Elazığ koşullarındaki verim ve adaptasyon yeteneklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2013 yılında, on bir adet nohut çeşidinin Elazığ ekolojik koşullarındaki verim ve verim komponentlerini belirlemek amacıyla tesadüf blokları deneme deseninde ve üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çeşitler arasındaki bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, ana dal sayısı, baklada tane sayısı, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitki verimi, baklada tane sayısı, 100 tane ağırlığı, metrekarede bitki sayısı, biyolojik verim, çıkış süresi, çiçeklenme süresi ile olgunlaşma süresi bakımından olan farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Çalışmada kullanılan çeşitlere ait bir yıllık sonuçlara göre, bitki boyu 41,2-56,9 cm, ilk bakla yüksekliği 24,4-35,1 cm, ana dal sayısı 3,0-4,4 adet, bitkide bakla sayısı 17,7-35,4 adet, bitkide tane sayısı 17,4-33,1 adet, bitki verimi 4,7-11,0 g, baklada tane sayısı 0,88-1,07 adet, 100 tane ağırlığı 25,6-38,5 g, metrekarede bitki sayısı 9,8-16,8 adet, biyolojik verim 123,1-214,9 kg/da, tane verimi 58,2-100,1kg/da, hasat indeksi % 29,1-49,2, çıkış süresi 14,7-19,3 gün, çiçeklenme süresi 57,0-62,3 gün ve olgunlaşma süresi 70,3-72,3gün olarak bulunmuştur. Dekara 100,1 kg ile tüm çeşitler arasında en yüksek verimli çeşit olarak belirlenen Işık-05 çeşidi, 47,3 cm bitki boyuna, 28,3 cm ilk bakla yüksekliğine, 3,1 adet ana dal sayısına, 28,1 adet bitkide bakla sayısına, 27,4 adet bitkide tane sayısına,10,1 g bitki verimine, 0,98 adet baklada tane sayısına, 37,0 g 100 tane ağırlığına, 16,8 adet metrekarede bitki sayısına, 214,9 kg/da biyolojik verime ve % 46,5 hasat indeksine sahip olmuştur. Tane verimi ile çiçeklenme süresi (r=-0,433**), olgunlaşma süresi (r=-0,344*), hasat indeksi (r=0,495**), bitkide bakla sayısı (r=0,425**), bitkide tane sayısı (r=0,355**), bitki verimi (r=0,547**), metrekarede bitki sayısı (r=0,428**), 100 tane ağırlığı (r=0,419**) ve biyolojik verim (r=0,721**) arasındaki ilişkiler istatistiki olarak önemli bulunmuştur.

This research was conducted in 2013 under Elazıg ecological conditions to determine the yield and yield components of eleven chickpea cultivars. Experiment was arranged in randomized complete block design with three replications. The differences among cultivars in respect to plant height, first pod height, number of main brunch, number of kernels per plant, number of kernels per plant, plant yield, number of kernels per pod, 100 kernel weight, number of plants per square meter, biological yield, duration to emergence, duration to flowering, duration to maturity were found statistically significant. According to one year results belonging to the cultivars used in the study, plant height 41.2-56.9 cm, first pod height 24.4-35.1 cm, number of main brunch 3.0-4.4, number of pods per plant 17.7-35.4, number of kernels per plant 17.4-33.1, plant yield 4.7-11.0 g, number of kernels per pod 0.88-1.07, 100 kernel weight 25.6-38.5 g, number of plants per square meter 9.8-16.8, biological yield 123.1-214.9 kg per hectare, seed yield 58.2-100.1 kg harvest index 29.1-49.2%, duration to emergence 14.7-19.3 days, duration to flowering 57.0-62.3 days and duration to maturity 70.3-72.3 days were found. The highest yielding cultivar Işık-05 with yield of 100.1 kg per hectare had 47.3 of plant height, 28.3 of first pod height, 3.1 of number of main brunch, 28.0 of number of pods per plant, 27.4 of number of kernels per plant, 10.1 g of plant yield, 0.98 of number of kernels per pod, 37.0 g of 100 kernel weight, 16.8 of plant number per square meter, 214.9 kg per hectare of biological yield, and 46.5 % of harvest index. The correlations between seed yield and duration to flowering (r=-0.433**), duration to maturity (r=-0.344*), harvest index (r=0.495**), number of pods per plant (r=0.425** ), number of kernels per plant (r=0.355**), plant yield (r=0.547**), number of plants per square meter (r=0.428**), 100 kernel weight (r=0.419**) and biological yield (r= 0.721**) were found statistically significant.