Karadeniz Bölgesine ait yerel ekmeklik buğday hatlarının tanedeki besin elementleri içerikleri yönünden tescilli ekmeklik buğday çeşitleri ile karşılaştırılması

Abstract

Araştırma, 9 farklı element konsantrasyonu (Fe, Zn, B, K, Mn, Cu, Mg, Ca ve Mo) yönünden tescilli çeşitler ile Karadeniz bölgesi orijinli yerel ekmeklik buğday hatlarını karşılaştırmak amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada, Çanakkale Dardanos koşullarında 2011- 2012 yetiştirme sezonunda eksik bloklar deneme desenine göre 2 tekerrürlü olarak kurulan ve 37 adet ekmeklik buğday genotipinin (12 adet yerel ekmeklik buğday hattı ve 25 adet tescilli çeşit) kullanıldığı denemeden elde edilen tane örnekleri kullanılmıştır. Biplot analizi kullanılarak element konsantrasyonları yönünden öne çıkan genotipler belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yerel ekmeklik buğday hatları içerisinde Bolu orijinli TR 36948/5 hattı Fe, Zn ve Ca içeriği yönünden en yüksek değerlere sahip olmuştur. Tescilli çeşitler arasında ise Kirik, K ve Cu içerikleri yönünden birinci sıradayken, sırasıyla Konya 2002 ve Kenanbey çeşitleri de Cu ve Ca elementleri yönünden en yüksek değerlere sahip olmuştur. Özellikle Bolu orijinli TR 36948/5 hattı Fe, Zn ve Ca içeriği yönünden 25 adet tescilli çeşidin tamamından daha yüksek değerlere sahip olmuştur. Bazı elementler yönünden yerel buğday hatlarının tescilli çeşitlerden üstün olduğu, bu nedenle ülkemiz de ekmeklik buğdayda element içeriğinin artırılmasına yönelik yapılacak ıslah çalışmalarında genetik kaynak olarak kullanılabileceği belirlenmiştir.