Türk dünyasında bilimsel ve akademik işbirliği politikalarının psiko-sosyal analizi

Abstract

20. yüzyılın sonu ve 21. yüzyılın başında bölgesel düzeyde ve tüm dünyada ülkeler arasındaki sosyal, kültürel, ekonomik, siyasi, askeri ve teknolojik ilişkileri derinden etkileyen köklü değişmeler ve gelişmeler yaşanmıştır. Başta Sovyet Rusya olmak üzere Yugoslavya gibi ülkelerin parçalanması Orta Asya, Kafkasya ve Balkanlar‟da Bazı Türk Devletleri‟nin bağımsızlıklarını bazılarının da özerkliğini kazanmalarını sağlamıştır. Bu devlerin bağımsızlığını ilk önce Türkiye Cumhuriyeti devleti tanımış, tanınması içinde uluslararası platformlarda yoğun çaba harcamıştır. Soğuk savaş döneminde tarafsız kalan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bu tarihi fırsatların ortaya çıkması ile süratli bir şekilde yeni bir strateji geliĢtirme gereğini hissetmiştir. Ancak, yıllarca izlenen yanlış devlet politikası ve taassubcu bürokratik yöneticiler yüzünden Türkiye devlet olarak birçok yönlerden hazırlıksız yakalandı. Ancak, devletin bu boĢluğunu kısa sürede sivil toplum kuruluĢları doldurdu ve Türk Dünyası ile ilişkiler böylece yeni bir ivme kazandı. Bu süreçte kurulacak ikili ilişkilerin Türkiye‟nin bölgesel aktör haline geleceği kanaatini güçlendirdi. Çünkü köklü bir geçmişi olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti‟nin, Orta Asya, Kafkasya ve Balkan ülkeleri ile sosyal, kültürel, dini, tarihi ve stratejik olarak ortak bir geçmişi vardır. Ortak dil, din, tarih, soy, medeniyet ve kültür birliğine sahip olan bu devletlerin ve milletlerin sağlıklı, yapıcı ve güven esasına dayalı birliktelikleri bir zorunluluktur. Türk Dünyasının ünlü düşünürü İsmail Bey Gaspıralı‟nın, “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” düşüncesi de kurulacak sağlıklı ilişkilerin bir sonucu olarak hayata geçmiş olacaktır. Bunun için Yükseköğretim kurumlarımıza, kültür kuruluşlarımıza ve sivil toplum örgütlerimize büyük iş düşmektedir. Bu çalışmamızda Türkiye Cumhuriyeti devleti ile Türk Devlet ve Toplulukları arasında yapılan bilimsel ve akademik işbirliği politikalarının psiko-sosyal analizi, karşılaşılan sorunlar ve buna ilişkin öneriler ortaya konmuştur.