İlköğretim öğrencilerinin okul başarılarını olumsuz etkileyen nedenlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma : Bingöl örneği

Abstract

Okul başarısızlığı; öğrencinin gerçek yeteneği ile okuldaki başarısı arasında görülen farklılık olarak tanımlanmaktadır. Okul başarısızlığının birçok sebebi olmakla beraber iki temel nedeni, bireyin kendisinden kaynaklanan ve ailesinden kaynaklanan nedenlerdir. Bireyden kaynaklanan nedenlere öğrencinin bilişsel, fiziksel ve duygusal olgunluk açısından yetersiz olması, beden imajının düşük olması, öğrencinin özsaygısının ve akademik başarısının düşük olması, gelişim görevlerini gerçekleştirememesi örnek verilebilir. Kaygının çok yüksek yada çok düşük olması gibi motivasyon eksikliği de başarısızlığa neden olabilmektedir. İlköğretimin son dönemlerinde başlayan ergenlik döneminin özellikleri de başarıda önemli bir etkendir. Bu dönemde hızlı gelişim ve değişim sonucu ergenin dikkati zayıflamakta ve dağılmakta, daha çok kendi başına kalma isteği artmakta, belli noktalara yoğunlaşması ile ilgili düşünce alanı daralmakta, hayal dünyası içine girmekte ve bütün bunlar çalışmasını ve başarısını olumsuz etkilemektedir. Diğer neden olarak anne babadan kaynaklanan nedenlere; anne baba arasında sağlıklı bir iletişimin olmaması, huzursuz ve kaygı verici bir ev ortamı, anne babanın, kendi hayatlarındaki sıkıntılarından dolayı eleştirel ve sabırsız olması, çocuğun hatalarını tolere edememeleri, baskıcı tutum, çocuğu aşırı zorlamaları, çocuğun iyi yanlarından ziyade yetersiz yanlarına yoğunlaşmaları, çocukta kendine güvensizliğe ve kaygıya yol açmakta bu da başarısızlığa neden olmaktadır. Bu tutum, birçok soruna neden olmaktadır. Ebeveynler ve öğretmenler bu dönemde çok dikkatli olmak zorundadırlar. Ebeveynler ve öğretmenler gelişim psikolojisini iyi bilmelidirler Bu araştırma, Bingöl il merkezinde, 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında ilköğretim II. kademe öğrencileri üzerinde yapılmıştır. Araştırmada Survey (tarama) yöntemi kullanılmıştır. Araştırma farklı okullarda öğrenimlerine devam eden ilköğretim 6. 7.ve 8. sınıfta öğrenim görmekte olan, 1115 erkek ve 479 kız olmak üzere toplam 1594 öğrenci üzerinde yapılmış ve araştırmada 22 maddelik “Başarısızlık Nedenleri Anketi” uygulanmıştır. Öğrencilerin başarısızlık nedenleri belirlenerek, okul başarılarını olumsuz etkileyen nedenler tespit edilip, kız ve erkek öğrencilere göre en yüksekten en düşüğe göre sıralanmıştır. Başarısızlık Nedenleri Anket sonucuna genel olarak baktığımızda, en yüksek ilk 5 madde; 1.“Öğrendiklerimi kısa sürede unuttuğumdan % 64.7”; 2.“Bazı derslere karşı yeteneğimin olmamasından %61.7”; 3.“Çalıştığım halde başaramadığımdan %55”, 4.“Sınavlarda çok heyecanlığımdan %54.6”; ve 5.“Anlayamadığım konularda öğretmenlerime soru sormaktan çekindiğimden %47.6” şeklinde sıralanmaktadır.