Bingöl Ekolojik Koşullarında Farklı Azot Dozu ve Bitki Sıklıklarının Şeker Mısırda (Zea mays saccharata Sturt.) Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisinin Belirlenmesi

Abstract

ÖZET: Bingöl koşullarında farklı sıklık ve azot dozlarının seker mısırın (Zea mays L. saccharata Sturt.) bazı agronomik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma 2017 ve 2018 yıllarında, Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama ve Araştırma Çiftliği deneme tarlalarında Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Vega hibrit mısır çeşidinin kullanıldığı araştırmada, beş farklı azot dozu (0, 8 16, 24 ve 32 kg N da-1) ve üç farklı ekim sıklığı (70 cm x15 cm, 70 cm x 20 cm, ve 70 cm x 25 cm) olmak üzere 15 farklı kombinasyon uygulanmıştır. Çalışma kapsamında; tepe püskülü çıkış süresi, koçan püskülü çıkış süresi, göreceli klorofil içeriği, bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, sap kalınlığı, bitkide koçan sayısı, koçan uzunluğu, koçan çapı, koçanda tane sayısı, suda çözünür kuru madde miktarı, kavuzlu taze koçan ağırlığı, kavuzsuz taze koçan ağırlığı ve kavuzsuz taze koçan verimini belirlemek üzere ölçüm ve analizler yapılmıştır. Çalışmada azot dozu artışıyla tepe püskülü çıkış süresi, koçan püskülü çıkış süresi, göreceli klorofil içeriği, bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, koçan uzunluğu, koçan çapı, koçanda tane sayısı, suda çözünür kuru madde miktarı, kavuzlu taze koçan ağırlığı, kavuzsuz taze koçan ağırlığı ve kavuzsuz taze koçan verimi arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur. Artan sıklık faktörüyle bitki boyu, ilk koçan yüksekliği ve kavuzsuz taze koçan verimi önemli artış göstermiştir. İki yıllık sonuçların ortalamasına göre, en yüksek kavusuz taze koçan verimi 32 kg N da-1 ve 70 cm x 15 cm kombinasyonundan (1761 kg da-1) elde edilmiştir.

ABSTRACT: This study was conducted to determine some agronomic properties of sweet maize (Zea mays L. saccharata Sturt.) at different plant densities and nitrogen doses under Bingöl conditions. The study was carried out randomized complete block design with three replications in Bingöl University Faculty of Agriculture Application and Research Farm during 2017 and 2018 years. The experiment was conducted in the field experiment with 15 treatment combinations including five doses of nitrogen (0, 8 16, 24, and 32 kg N da-1), and three intra-row spacing (70 cm x15 cm, 70 cm x 20 cm, and 70 cm x 25 cm) on sweet maize cultivar Vega. The aim of the study, measurements and analyzes were made to determine the day to anthesis, day to silking, relative chlorophyll content, plant height, first cob insertion height, stem diameter, number of cobs per plant, cob length, cob diameter, number of kernels per cob, water-soluble dry matter content, fresh cob weight with husk, fresh cob weight without husk and fresh cob yield without husk. The increasing nitrogen dose had a significant positive effect on the day to anthesis, day to silking, relative chlorophyll content, plant height, first cob insertion height, cob length, cob diameter, number of kernels per cob, water-soluble dry matter content, fresh cob weight with husk, fresh cob weight without husk and fresh cob yield without husk. Plant height, first cob insertion height and fresh cob yield without husk increased significantly, with the increasing plant density. Considering two-year averages, the highest fresh cob yield without husk was obtained from the combination of 32 kg N da-1 and 70 cm x 15 cm (1761 kg da-1).