Johannes Scottus Eriugena’da Aşkınlık ve İçkinlik Problemi

Abstract

ÖZET: Eriugena felsefesi, kendisinden önceki Hıristiyan ve Antik Yunan felsefelerinin derin izlerinin görüldüğü erken Orta Çağ felsefesinin son büyük kuramsal sentezidir. Eriugena Metafiziğinde hiçlik ve yaratıcılık üzerine yoğunlaşan bir varoluş bulunmaktadır. Bu varoluş, bölünme hareketiyle başlayıp çözülme hareketi ile devam eden iki zıt hareketi Tanrı’da birleştiren diyalektik bir süreç olarak tamamlanmaktadır. Bu süreci bütün olarak ortaya koyarken de aşkın olan Tanrı’yı yine tüm varlıklarda içkin bir duruma indirgemektedir. Böylece aşkınlığın ve içkinliğin birliğinde tüm varoluşu kapsayan bilge bir Tanrı’nın varlığı, doğa kavramının gerçekliğiyle özdeşleşmektedir. Bu doğa metafiziği içerisinde en yüksek değere sahip olan varlık ise özel olarak insandır. Bu çalışmamızda Eriugena felsefesinin temellerinin anlaşılması için öncelikle felsefesine yön veren düşünce ve düşünce ortamlarını, ardından aşkın ve içkin olan varoluşu bütünsel bir bakış açısıyla nasıl ele aldığını, birbirine zıt unsurları nasıl bir araya getirerek sentezlediğini, böylelikle felsefesindeki Bilge Tanrı ve yüksek insan doğasını ortaya çıkaran metafiziğinin temellerini ortaya çıkarmaya çalışacağız.

ABSTRACT: The philosophy of Eriugena is the last great theoretical synthesis of early medieval philosophy, with deep traces of the Christian and Ancient Greek philosophies that preceded it. In the Metaphysics of Eriugena there is an existence centered on nothingness and creativity. This existence is completed as a dialectical process that unites two opposite movements in God, beginning with the movement of division and continuing with the movement of dissolution. While presenting this process as a whole, it reduces the transcendent God to an immanent state in all beings. Thus, the existence of a wise God who encompasses all existence in the unity of transcendence and immanence identifies with the reality of the concept of nature. Within this metaphysics of nature, the being with the highest value is specifically human. In this study, in order to understand the foundations of Eriugena’s philosophy, we will first try to reveal the thought and thought environments that shaped his philosophy, then how he handled transcendent and immanent existence from a holistic perspective, how he synthesized opposing elements by bringing them together, and thus the foundations of his metaphysics that reveal the wise God and high human nature in his philosophy