AUSTİN’İN SÖZ EDİMLERİ KURAMI BAĞLAMINDA PLATON’UN BAZI DİYALOGLARININ İNCELENMESİ

Abstract

ÖZET: Bu çalışmanın amacı Platon’un Sokratik, geçiş dönemi, olgunluk dönemi ve yaşlılık dönemi bazı diyaloglarını John L. Austin’in söz edimleri bağlamında incelemek ve değerlendirmektir. Söz edimleri kuramı Austin tarafından edimsel olarak tarif edilen dilsel ifadelerin felsefi bir analizini sunmaktadır. Gündelik dil felsefesi akımının önemli figürlerinden biri olan Austin, gündelik dilin kendine özgü mantığına dikkat çekmiş ve bu tarz bir bakış açısı ile söz edimleri kuramını ortaya koymuştur. Bu kuram bir şey söylemenin bir şey yapmak olduğu kabulünden hareket etmektedir. Sözcelemde bulunarak bir şey yapmamızı sağlayan dilsel ifadeler edimseller diye adlandırılmış ve saptayıcı olarak tanımlanan, doğru ve yanlış olabilen ifadelerin karşısında konumlandırılmıştır. Söz ediminin temelde üç edime yani düzsöz edimi, edimsöz edimi ve etkisöz edimine dayandığını söyleyen Austin bu üç edimi açıklar. Sonrasında ise incelemenin esas odak noktası olan edimsöz edimlerini, edimsöz gücü türleri açısından sınıflandırarak kuramını sonlandırır. Araştırma sonucunda Platon’un diyaloglarının söz edimleri açısından zengin bir içeriğe sahip olduğu belirlenmiştir.

ABSTRACT: The aim of this study is to examine and evaluate Platon’s Socratic, transitional, maturity and old age dialogues in the context of John L. Austin’s speech acts. Speech act theory offers a philosophical analysis of linguistic expressions that are described as performative by Austin. Austin, one of the important figures of the philosophy of everyday language, drew attention to the unique logic of everyday language and put forward the theory of speech acts with such a perspective. This theory is based on the assumption that saying something is doing something. Linguistic expressions that enable us to do something by making utterances are called operants and are positioned against expressions that can be true or false, which are defined as definitive. Saying that the speech act is based on three acts, namely the locutionary act, the illocutionary act and the prelocutionary act, Austin explains these three acts. Afterwards, he concludes his theory by classifying illocutionary acts, which is the main focus of the study, in terms of illocutionary power types.