Tasarruf Finansman Sisteminin Tercih Nedenleri ve Bir Finansal Araç Önerisi

Abstract

ÖZET: Bu çalışmada, dünyada farklı isimler altında ve değişik biçimlerde uygulanan tasarruf finansman sistemleri tanıtılmıştır. Ülkemizde faizsiz bir şekilde işletilen tasarruf finansman sistemi tercihine etki eden faktörleri tespit etmek amacıyla katılımcıların demografik ve sosyo-ekonomik değişkenleri ile sistemi tercih etme nedenleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Hâlihazırda uygulanan modellere yapılan eleştiriler dikkate alınarak İslami finans ilkelerine uygun ve murabahaya dayalı yeni bir finansal araç önerilmiştir. Uygulama bölümünde, TRB1 Bölgesinde tasarruf finansman sistemini tercih eden 384 katılımcıya anket uygulanmış ve anketten toplanan veriler analiz edilmiştir. Analizlerden elde edilen bulgulara göre katılımcıların demografik ve sosyo-ekonomik özelliklerinin tasarruf finansman sistemi tercihlerinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Yapılan DFA ile katılımcıların tasarruf finansman sistemi tercihlerinde tutum, dini hassasiyet, memnuniyet ve maliyet faktörlerinin belirleyici olduğu tespit edilmiştir. Önerilen finansal araç ile katılımcılara konut, taşıt ve çatılı işyerinin güncel fiyatı üzerinden finansman sağlanabilmektedir. Katılımcılar, diğer tasarruf finansman modellerine göre daha az maliyetle konut, taşıt ve çatılı işyeri sahibi olabilmektedir. Aynı zamanda tahsis sırası nedeniyle katılımcılar arasında yaşanan ve fiyat artışından kaynaklanan adaletsizlik, giderilebilmektedir.

ABSTRACT: In this study, savings financing systems, which are applied under different names and in different forms, are introduced in the world. In order to determine the factors affecting the preference of the savings finance system operated in our country, the relationship between the demographic and socio-economic variables of the participants and the reasons for preferring the system was investigated. Considering the criticisms made to the currently applied models, a new savings financial instrument, which is in line with Islamic finance principles and based on murabaha, has been proposed. In the application part, a survey was applied to 384 participants who preferred the savings financing system in the TRB1 Region and the data collected from the survey was analyzed. According to the findings obtained from the analyzes, it was concluded that the demographic and socio-economic characteristics of the participants were effective in their preferences for the savings financing system. With the CFA, it was determined that the participants' attitudes, religious sensitivity, satisfaction and cost factors were determinants in their savings financing system preferences. With the proposed financial instrument, participants can be financed over the current price of the house. Participants can own housing with less cost than other savings financing models. Therefore, with the proposed financial instrument, the injustice experienced among the participants due to the allocation order and resulting from the price increase can be eliminated.