Müşareke’nin Uygulanabilirliğine Dair KOBİ Algısı ve Dinamik Ortaklık Model Önerisi

Abstract

ÖZET Küresel finans içindeki ağırlığı her geçen gün artmakta olan İslami finans İslam ekonomisi ilkelerine dayalı olarak sunduğu hizmetleri büyük oranda katılım bankacılığı yoluyla sunmaktadır. Katılım bankacılığı çoğunlukla murabaha, tekafül, sukuk gibi finansal enstrümanları kullanırken müşareke ve mudaraba gibi araçları düşük düzeylerde uygulamaktadır. Ayrıca sunulan müşareke ve mudaraba finansmanları genellikle uzun vadeli büyük projerlere aktarılmaktadır. Diğer taraftan ülke ekonomilerinin en önemli unsurlarından olan KOBİ’lerin finansman bulmakta zorlandıkları bilinmektedir. Bu çalışmanın temel amacı murabaha gibi temelde borçlandırmaya dayalı finansal araçların yerine kısa vadeye odaklanarak geliştirecek dinamik ortaklık modeli ile KOBİ finansman sorunlarının çözülmesine katkı sunmaktır. Bu amaçla öncelikle TRB1 bölgesinde bulunan 4 ilde 401 KOBİ’ye anket uygulanarak elde edilen veriler Tek Yönlü ANOVA testi ile sınanmıştır. Analiz sonuçlarına göre KOBİ’lerin kısa vadeli ortaklıkların uygulanabilirliğine dair algıları olumlu yöndedir ve finansman sağlanan banka türü grubu dışındaki tüm gruplarda bu algı farklılaşmamaktadır. Son olarak analiz sonuçları ve mevcut uygulamalar dikkate alınarak dinamik ortaklık adı verilen bir model geliştirilmiştir. Model kısa vadeye odaklanmakta ve bu yönüyle mevcut uygulamalardan farklılaşmaktadır.

ABSTRACT Islamic finance, whose weight in global finance is increasing in these days, offers its services based on the principles of Islamic economy, generally through participation banking. While participation banking mainly uses financial instruments such as murabaha, takaful, and sukuk, it uses instruments such as musharaka and mudaraba at low levels. In addition, the musharaka and mudaraba financings are usually transferred to long-term projects. On the other hand, it is known that SMEs, which are one of the most important elements of national economies, have difficulties in finding financing. The main purpose of this study is to contribute to the solution of SME financing problems with the dynamic partnership model that will be developed by focusing on the short term instead of financial instruments based on debt, such as murabaha. For this purpose, the data obtained by applying a questionnaire to 401 SMEs in 4 provinces in the TRB1 region were tested with the One-Way ANOVA test. According to the results of the analysis, the perceptions of SMEs on the feasibility of short-term partnerships are positive, and this perception does not differ in all groups except for the type of bank that is financed. Finally, a model called dynamic partnership has been developed, taking into account the analysis results and current practices. The model focuses on the short term and differs from existing practices in this respect.