ARICILIK SEKTÖRÜNDE HİJYENİK KOŞULLAR: BİNGÖL İLİ ÖRNEĞİ

Abstract

ÖZET Üniversitelerin Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması Programı kapsamında Bingöl Üniversitesinin ihtisaslaşma alanlarından bir tanesi olarak “Arı ve Arı Ürünleri” seçilmiştir. Bu çalışmada Bingöl İli Arı Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı arıcılara; yaş, cinsiyet, eğitim durumu, kaç yıldır arıcılık yaptıkları, arıcılıktan önce hangi meslekle uğraştıkları, birliğe hangi ilçeden kayıtlı olduğu gibi demografik sorular sorulmuştur. Ayrıca arılık hijyeni, kovanlarda hijyen, araç ve gereçlerde hijyen, kişisel hijyen ve iş sağlığı ve güvenliği (İSG) konusundaki tutum ve davranışları belirlenmiştir. Beş konu başlığından oluşan tutum ve davranışların genel ortalamaları incelendiğinde; arılık hijyeni başlığında altı sorudan üç tanesi, arıcılık araç ve gereçlerinde hijyen konusunda altı sorudan bir tanesi, kişisel hijyen konusunda beş sorudan bir tanesi, İSG konusunda on bir sorudan üç tanesi beklenen başarı düzeyi aralığında (3,41-5,00) yer alırken kovanlarda hijyen konusunda altı sorudan hiçbirinde beklenen başarı düzeyi görülememiştir. Demografik özellikler ile tutum arasındaki anlamlı farklar olup olmadığına bakılmış; yaş grubu ile tutum arasında iki adet soruda, cinsiyet ile tutum arasında bir adet soruda, eğitim durumu ile tutum arasında dokuz adet soruda, tecrübe ile tutum arasında on altı adet soruda ve arıcılık bölgesi ile tutum arasında yirmi dört soruda anlamlı farklar bulunmuştur. Görüldüğü üzere anlamlı farklar daha çok tecrübe-tutum ile çalışma bölgesi-tutum arasında görülmüştür. Elde edilen bulgulardan, üreticilerin hijyen açısından başta olmak üzere iş sağlığı ve güvenliği bakımından hem Bingöl özelinde ve hem de genel olarak önerilere yer verilmiştir. Ayrıca, hijyenik koşullardan kaynaklı tüketici sağlığını etkileyecek hususlar ortaya konulmuştur. Çalışmanın özellikle Üniversitenin bu yeni misyonuna ve ayrıca üretici ve tüketicilere İSG açısından önemli katkıları olacağı değerlendirilmiştir.

ABSTRACT “Bee and Bee Products” has been chosen as one of the specialization areas of Bingöl University within the scope of the Regional Development-Oriented Mission Differentiation and Specialization Program of Universities. In this study, beekeepers registered to Bingöl Provincial Beekeepers Association; Demographic questions such as age, gender, education level, how many years they have been beekeeping, what profession they were engaged in before beekeeping, and from which town they are registered to the union are asked. In addition, attitudes and behaviors on apiary hygiene, hygiene in hives, hygiene in tools and equipment, personal hygiene and occupational health and safety (OHS) are determined. When the general averages of attitudes and behaviors consisting of five topics are examined; three of the six questions in the title of beekeeping hygiene, one out of six questions about hygiene in beekeeping tools and equipment, one out of five questions about personal hygiene, and three out of eleven questions about OHS are within the expected success level range (3.41-5.00). The expected level of success is not observed in any of the six questions regarding hygiene. It is examined whether there are significant differences between demographic characteristics and attitudes; there are significant differences in two questions between age group and attitude, one question between gender and attitude, nine questions between education status and attitude, sixteen questions between experience and attitude, and twenty-four questions between beekeeping region and attitude. As can be seen, significant differences are mostly observed between experience-attitude and beekeeping region-attitude. From the findings, suggestions are given both in Bingöl and in general in terms of occupational health and safety, especially in terms of hygiene of the producers. In addition, issues that will affect consumer health arising from hygienic conditions have been revealed. It has been evaluated that the study will make significant contributions to this new mission of the University and also to producers and consumers in terms of OHS.