ŞİFAÜ’L-FUAD Lİ-HAZRET-İ SULTAN MURAD (ZEYNEL ABİDİN BİN HALİL) GİRİŞ- İNCELEME- METİN- DİZİN

Abstract

ÖZET Anadolu'da yazıldığı bilinen ilk Türkçe tıp yazmaları 14. yüzyıldan sonrasına aittir. Ancak, şunu belirtmek gerekir ki, tıp bilimiyle ilgili çalışmalar çok daha eskilere dayanmaktadır. 15. yüzyıldan başlayarak 18. yüzyılın sonlarına kadar birçok alanda Türkçe eserlerin yazılması, Türkçenin yalnızca konuşma ve edebiyat dili değil, aynı zamanda bilim dili olduğunu da gösterir. Büyük bir kısmı halka hitap eden tıp eserleri, sanatsal kaygıdan uzak oldukları için, ait oldukları dönemin dilini canlı bir biçimde yansıtmaktadır. Bundan dolayı bu eserlerin her biri bir hazine değeri taşımaktadır. Aynı zamanda Osmanlı Türkçesi için olduğu kadar genel anlamda Osmanlı tarihi üzerinde yapılan araştırmalar için de önemli bir kaynaktır. Zeynel Abidin bin Halil tarafından 1628 yılında kaleme alınmış olan Şifāü’l-Fuād li-Hażret-i Sulṭān Murād adlı eser 17. yüzyıl Osmanlı Türkçesine ait önemli tıp metinlerinden biridir. Eser, 17. yüzyıl tıp bilimini günümüze yansıtması, dönemin dil özelliklerini aktarması, Türk dilinin tarihi gelişiminin takip edilmesini sağlaması ve barındırdığı kelime hazinesiyle önem taşımaktadır. Bir tıp metni olan bu eser, birçok çalışmaya ışık tutabilecek niteliktedir. Eserin dört tane yurt dışı, 80 tane yurt içi olmak üzere toplam 84 nüshasının bulunması eserin, döneminin tanınmış ve bilinen önemli bir eseri olduğunu da göstermektedir.

ABSTRACT The first known Turkish written source of medical manuscripts as belong to after 14th century in Anatolia. But for the interest, the work of medicine has been begun before this time. From 15th century to late of 18th century, there has been a lot of written sources of subjects, which shows us, Turkish is not just a written language, it is a sicentific language at the same time. Majority of the medicine compositions are targetting to the public, because of being far from to literary anxiety, the written sources reflects the language’s dynamics of these times. Because of this reason each of them is treasure. At the same time it is important for the Ottoman Turkish Language and the Ottoman history. Şifāü’l-Fuād li Hażret-i Sulṭān Murād which is written in 1628 by Zeynel Abidin bin Halil, is one of the important source of medicine from 17th century . It is important for, reflecting the specialities of the 17th century’s language, the evolution of Turkish language and it includes a special vocabulary source. It is a kind of shed light on a lot of work. It has been four abroad copies and eighty domestic copies (total eighty four copies) and it already shows us that it is a well known and a famous medical source.