MEDRESE İTİKADLARI DERGİSİ’NİN TRANSKRİPTİ VE DEĞERLENDİRMESİ

Abstract

Tezin Başlığı : Medrese İtikadlari Dergisinin Transkripsiyonu Tezin Yazarı : Muharrem ADAM Danışman : Prof. Dr. Hamza ALTIN Anabilim Dalı : Tarih Bilim Dalı : Yakınçağ Kabul Tarihi : Sayfa Sayısı : x+265 1913 yılında yayın hayatına başlayan Medrese İtikâdları, “Mebahis-i İlmiye ve Mesail-i Diniyeyi Havi Levha-i Efkardır.” Kurşunlu Medresesi tarafından 17 sayı olarak neşredilmiştir. Sahibi ve başyazarı Ahmed Şiranî’dir. Muhtemelen, Meşihat makamı (Şeyhülislam) ve medrese ıslahı için görevlendirilen encümen hakkında yazılanlar yüzünden 26 Eylül 1913’te son sayısını yayımlamıştır. Kurumsal bir yayın organı olan derginin büyük çoğunluğu medrese müntesiplerinden teşekkül eden bir yazı kadrosu bulunmaktadır. Bu suretle ‘medreselilerin dergisidir’ diye kabul edilebilmektedir. Yayım hayatına başlama gerekçesi, medrese ve medreselilere özellikle İçtihad Mecmuası yazarları tarafından yöneltilen eleştirilere cevap vermek olarak belirtilmiştir. Hoca Ahmed Şirani öncülüğünde yayınlanan Medrese İtikadları Dergisi, dönemin sosyal, dini ve sosyal hayatına önemli eleştiriler getiren bir dergi olarak dikkatleri üzerine çekmiştir. Ayrıca bu eleştiriyi kendi içinden yapan bir yazar ve aydın camiasının çıkardığı bir dergi olarak söz konusu dönemde getirilen eleştirilerden farklılık göstermektedir. Özellikle reformizmin gündemde olduğu bir dönemde, İctihad Mecmuası etrafında toplanan aydınların eleştirilerinden önemli ölçüde farklıdır. Dergi yazarlarının dinin kendisi ve özü ile ilgili görüşleri çok net olup, İslam’ın zamanlar üstlüğü konusunda tartışmaya yer bırakmayacak bir fikir birliği içerisinde olduğu görülmektedir. Medrese İ’tikadları Dergisi, Balkan Savaşları’nın da yarattığı yıkımın etkisiyle moral değerler açısından çöküntü yaşayan bir toplumu ayağa kaldırma yolunda ortaya konulmuş bir çaba olarak değerlendirilebilir.