Farklı zamanlarda ekilen bazı tahıl türlerinin ot verimi ve kalitesi bakımından karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, Bingöl ekolojik koşullarında kışlık olarak yetiştirilen bazı buğday, arpa ve tritikale çeşitlerinin farklı ekim zamanlarının ot verimi ve kalitesine olan etkilerinin belirlenmesi amacıyla 2015-2016 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Çalışmada bitki materyali olarak 1 adet tritikale (Ümranhanım), 1 adet iki sıralı arpa (Şahin 91), 1 adet altı sıralı arpa (Altıkat), 1 adet ekmeklik buğday (Pehlivan) ve 1 adet makarnalık buğday (Fırat 93) çeşidi kullanılmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada; bitki boyu, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, kuru otta ham protein (HP), asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF), sindirilebilir kuru madde (SKM), kuru madde tüketimi (KMT), nispi yem değeri (NYD), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), fosfor (P) ve potasyum (K) oranlarına ilişkin veriler ele alınmıştır. Araştırmada tahıl türlerinin; bitki boyları 71,5-86,0 cm, yeşil ot verimleri 1854,7-3140,6 kg/da, kuru ot verimleri 613,2-767,1 kg/da, kuru otta ham protein oranları %11,2-12,5, ham protein verimleri 65,4-92,4 kg/da, ADF oranları %32,2-34,6, NDF oranları %56,1-61,2, SKM oranları %62,0-63,8, KMT oranları %1,96-2,14, NYD 95,5-103,3, Ca oranları %0,31-0,47, Mg oranları %0,11-0,14, P oranları %0,37-0,40 ve K oranları %1,81-2,60 arasında değişim göstermiştir. Araştırmada incelenen tüm özellikler bakımından türler arasında önemli istatistiki farklılıklar tespit edilmiştir. İki sıralı arpa, altı sıralı arpa ve ekmeklik buğday için birinci ekim zamanlarının, tritikale ve makarnalık buğday için ise birinci ve ikinci ekim zamanlarının en uygun ekim zamanları olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada en yüksek değerler, erken yapılan ekimlerden elde edilmiştir. Bu nedenle; Bingöl koşullarında ot amaçlı yapılacak tahıl ekimlerinin Ekim ayının 1 ile 15'i arasında yapılması tavsiye edilmektedir.

In this study was conducted to determine the herbage yield and forage quality of some grain species as the first product to be grown in the Bingöl province ecological conditions during 2015-2016 growing season. In the research; 1 triticale (Umran Hanim), 1 two row barley (Sahin-91), 1 six row barley (Altıkat), 1 bread wheat (Pehlivan) and 1 durum wheat (Fırat-93) varieties were used as plant material. The research was established as a randomized complete block design with four replications. In the study; plant height, green herbage yield, dry herbage yield, crude protein (CP), acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), digestible dry matter (DDM), dry matter intake (DMI), relative feed value (RFV), calcium (Ca), magnesium (Mg), phosphor (P) and potassium (K) characteristics were investigated. On average in the results of research; plant height, green herbage yield, dry herbage yield, crude protein, acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), digestible dry matter (DDM), dry matter intake (DMI), relative feed value (RFV), calcium (Ca), magnesium (Mg), phosphor (P) and potassium (K) were ranged from 71,5 to 86,0 cm, 1854,7 to 3140,6 kg/da, 613,2 to 767,1 kg/da, 11,2 to 12,5%, 65,4 to 92,4 kg/da, 32,2 to 34,6%, 56,1 to 61,2%, 62,0 to 63,8%, 1,96 to 2,14%, 95,5 to 103,3, 0,31 to 0,47%, 0,11 to 0,14%, 0,37 to 0,40% and 1,81 to 2,60% respectively. In the trial, differences among species were significant for all studied characters. The first sowing time for two row barley, six row barley and bread wheat, the first and second sowing times for the triticale and durum wheat varieties were optimal sowing date. According to the results, the highest values were obtained from early sowing dates. Therefore, it was concluded that the best optimum sowing time in Bingöl could be 1-15 October for herbage yields at grain species.