Azot, Fosfor ve Kükürtle gübrelemenin Ardahan meralarının verim ve tür kompozisyonuna etkisi

Abstract

Ardahan İli Çamlıçatak Köyü meralarında 2000-2002 yılları arasında yürütülen bu çalışmada azot, fosfor ve kükürtlü gübrelerin mtranın verim ve bitki kompozisyonuna etkileri ele alınmıştır. Denemede azotun §) 0, 5, 10 ve 15 kg/da, fosforun (P2O5) 0, 5 ve l0 kg/da, kükürdün (SO+) ise 0, 2.5 ve 5 kg/da seviyeleri 3 tekerrürlü olarak uygulanmıştır. Baskın türler çiçeklendiği dönemde lıer parselden 4 adet 0.5 x 0.5 m'lik alan biçilerek kuru ot verimini ve ağırlığa göre botanik kompozisyonu belirlemek için örnekler alınmıştır. Araştırmada ot verimi yıllara göre önemli farklılık göstermiştir, 2001 yılında ortalama kuru ot verimi (365.9 kg/da) diğer yıllardan yaklaşık iki kat daha yüksek olarak belirlenmiştir. Azot ve fosforlu gübreleme kuru ot verimini önemli derecede artırırken kükürdün verime etkisi önemli olmamıştır. Kuru ot verimi yönünden en kararlı gübre tepkisinin 5 kg/da P2O5 ve l0 kg ida N seviyesinde olduğu kaydedilmiştir. Denemede azot ve fosforlu gübreler buğdaygil tüirü bitkilerin oranını artırmıştır. Azotlu gübreler botanik kompozisyonda baklagillerin oranını azaltırken fosforlu gübrelerin baklagil oranını artırdığı kaydedilmiştir. Gerek azotIu ve gerekse fosforlu gübreler kompozisyondaki diğer familyalara ait bitkilerin oranını azaltarak ti-ir kompozisyonuna olumlu etkide bulunmuştur. Kükürtlü gübreler ise kompozisyondaki diğer familyaların artışına sebep olmuştur. Bu çalışmanın yürütüldüğü alanlarda ve benzer ekolojilerde kuru ot verinıi, botanik kompozisyon ve gübrenin ekonomikliği gözönünde bulundurularak,5 kğda PzOs ile birlikte l0 kg/da N uygulanması, kükürde ise yer verilmemesi önerilebilir.