Muş ili ekolojik şartlarına uygun tane mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma 2015 yılında Muş ili Merkez Çöğürlü köyünde Tesadüf Blokları Deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada materyal olarak farklı olum (450-700) gruplarına sahip 15 adet at dişi tek melez hibrid mısır çeşidi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre hibrid mısır çeşitlerinde ele alınan özellikler bakımından önemli farklılıklar bulunmuştur. Bu özellikler sırasıyla, bitki boyu 282,15–335,60 cm; ilk koçan yüksekliği 97,65–132,00 cm; bitki sap kalınlığı 1,97–2,45 cm, koçan çapı 4,55–5,67 cm; koçan boyu 17,75–25,15 cm; sömek ağırlığı, 41,10–96,65 g; tepe püskülü çıkış gün sayısı 59,00–72,25 gün; hasatta dane nemi %30-%36,07; koçanda dane ağırlığı 76,64–135,77 g; bin dane ağırlığı 145,50–227,68 g; dane verimi, 800,70–1193,95 kg/da; dane koçan oranı %74,33-%79,55; bitkide koçan sayısı 1,12–1,28; koçanda dane sayısı 497,75– 736,75; hektolitre ağırlığı 61,72–68,32 kg/hl; protein oranı %5,77-%9,99 değerleri arasında değişmiştir. En yüksek dane verimi 1193,95 kg/da ile DEKALP 6724 çeşidinden elde edilirken, en düşük dane verimi de 800,70 kg ile ADASA 16 çeşidinden elde edilmiştir. Çalışma sonucunda dane verimi bakımından DEKALP 6724, hasat nemi açısından ise DEKALP 6101 en ümitvar çeşitler olarak tespit edilmiştir.

This study was conducted in the central village of Cöğürlü of Mus in 2015 according to completely randomized blocks design with four replications. Fifteen hybrid maize varieties in different growth stages (450-700) was used as material. Significant differences were found among hybrid maize varieties in terms of traits of interest. These traits were as follows: 282.15–335.60 cm for plant height, 97.65–132.00 cm for first ear height, 1.97–2.45 cm for stem diameter, 4.55–5.67 cm for ear diameter, 17.75–25.15 cm for ear length; 41.10–96.65 g for cob weight 59.00–72.25 days for number of days to tassel; 30% -36.07% grain moisture content at harvest, 76.64–135.77 g for grain weight for per ear, 1000 kernel weight for 145.50–227.68 gr, 800.70–1193.95 kg/da for grain yield, 74.33%-79.55% for grain/ear ratio 1.12–1.28 for number of ear per plant, 497.75–736.75 for number of kernel per cob, 61.72–68.32 kg/l for hectoliter weight and 5.77 %-9.99 % protein ratio. The highest grain yield was obtained in DEKALP 6724 variety with 1193.95 kg/da while the variety with the lowest grain yield was ADASA 16 with 800.70 kg/da. As a result, DEKALP 6724 and DEKALP 6101 may be good varieties in terms of grain yield and moisture content in harvest respectively.