Kentleşme sürecinde kentlilik bilinci; Diyarbakır örneği

Abstract

Türkiye'de 1950'li yıllardan başlayan kentleşme hareketi günümüze kadar sürekli artarak devam etmektedir. Sanayinin gelişmesi ile birlikte özellikle metropol kıvamında olan kentlere ilginin artması, cazibe merkezleri haline gelmesi, iş olanaklarının, hayat şartlarının daha iyi olması gibi etkenlerden dolayı sürekli göç alan mekanlar olmuşlardır. Kentlerin sürekli gelişip büyümesi ve göç alması beraberinde çeşitli sorunlar da doğurmuştur. Sosyal, bireysel, ekonomik, kültürel gibi sorunları da beraberinde getiren kentler ve bu kentlerdeki sorunların çözümleyici olgularından birisi olarak da kentlilik bilincinin gelişmesi ile mümkün kılacaktır. Bireylerin, kente aidiyet duygusunu geliştirmesi, sahiplenmesi, farkındalık bilincinde olması gibi etmenler ile birlikte sorunların hem bireysel hem de toplumsal alanda çözümleyici bir rol üstlenmelerine yardımcı olacaktır. Bireylerin bu rolleri benimsemeleri ile birlikte sorunların çözümünde önem kazanılacaktır. Bu çalışmada başta kent kavramı olmak özere, kentleşme, kentlileşme, geçmişten günümüze kent gibi başat kavramlar ele alınmıştır. Bu bağlamda kentleşme ve kentlileşme bilincinin oluşumu açıklanmaya çalışılmıştır. Sürekli gelişen ve büyüyen metropol kent kıvamında olan Diyarbakır ilinde yaşayan insanlarda kentlilik bilincinin oluşup oluşmadığı, büyüyen ilde komşuluk, mahalle ilişkileri, çevre sorunları gibi konularda kentte yaşayan halkın bu konulardaki tutum ve davranışları analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede kentte yaşayan bireylere 156 anket uygulanmış, kent kurum ve kuruluşları ile yetkili merciler, STK'lar, kanaat önderleri gibi bireyler ile görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca önemli bir diğer ölçek ise araştırma yapılmadan önce kent ile ilgili gözlem yoluna gidilmiş, anket uygulaması yapılmadan önce 1 ay boyunca kent ve kente yaşayan halk gözlemlenmiştir. Araştırmanın verileri SPSS programı ile sayısal veriler elde edilmiş ve bu verilerden hareketle kentlilik bilinci değerlendirilmesi yapılmıştır. Sonuç olarak kentlilik bilinci üzerinde sosyo-kültürel, ekonomik ve demografik değişkenlerin etkili olduğu görülmüştür.

The urbanization movement that started in Turkey in the 1950s has been continuing as everyday as ever. With the development of the industry, it has become a place of permanent migration due to factors such as the increase of interest to the metropolitan cities, becoming centers of attraction, job opportunities and better living conditions. Continuous development and growth of the cities and getting migrations brought about various problems as well. Cities that bring problems such as social, individual, economic, cultural and urban problems will be made possible by the development of urbanism as one of the resolving phenomena of the problems in these cities. It will help individuals to assume an analytical role both at the individual and community level, along with factors such as the development of the sense of belonging to the individual, their ownership, awareness awareness, and so on. These roles of individuals will gain importance in solving problems with their adoption. In this study, the main concepts such as urbanization, urbanization and the daily city of the past have been discussed. In this context, the formation of urbanization and urbanization has been tried to be explained. It has been tried to analyze the attitudes and behaviors of the people living in the city such as urbanization consciousness, growing local neighborhood, neighborhood associations and environmental problems in the people living in the province of Diyarbakır, which is in the constantly developing and growing metropolitan city. 156 surveys were conducted with individuals living in the city in this framework and interviews were conducted where necessary. In addition, interviews were made with city institutions and organizations, as well as competent authorities, NGOs, opinion leaders, and individuals. In addition, an important other scale was used to make observations about the city before the survey was conducted, and the city and living people were observed for 1 month before the survey was conducted. Numerical data were obtained with the SPSS program of the study and the urbanization was assessed. As a result, socio-cultural, economic and demographic variables have been found to be effective in the knowledge of urbanism.