Türk Polis Teşkilatı'nın yapılanması ve tarihten günümüze üstlendiği misyon ve sorumluluk üzerine sosyal psikolojik bir değerlendirme

Abstract

Türk zabıtası, tarihteki ilk Türk Devleriyle birlikte var olmuştur. Türk Polis Teşkilatı’nın yapılanmasının İslam öncesi ve İslam sonrası zabıta yapılanamsı, savaş zamanında askeri, barış zamanında asayiş ve güvenlik hizmeti yapacak şekilde oluşturulmuştur. Polis Teşkilatı devletin bütünlüğü ve anayasal düzenin korunması gibi siyasi görevler üstlenmenin yanında; adli otoritenin emir ve talimatları doğrultusunda herekete geçmek, suç delillerini toplamak, suç faillerini tespit edip yakalmak, Cumhuriyet Başsavcılarının yerine ve onların bilgileri altında soruşturma ve tahkikat yapmak, sanıkla birlikte suç delillerini adli makamlara teslim etmek gibi temel adli görevleri de bulunmaktadır. Bütün bu görevler yerine getirilirken, çağdaş hukuk devleti ilkelerinden hareketle, insane haklarına saygılı demokratik bir çizgi izlenmesi ilke edinilmiştir. Bu çerçevede eğitime önem verilmiş, polisin eğitim düzeyi yükseltilerek kalitesi arttırılmış ve eğitim amaçlı çok sayıda personel yurt dışına gönderilmiştir. Tanzimatın ilanıyla hız kazanan polisiye yapılanma, II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte bakışını Avrupa Polis yapılanmasına çevirerek, oradaki çağdaş uygulamalardan da etkilenmeye başlamıştır. Bu doğrultuda, 1907 Tarihinde, “Pilis Nizamnamesi” oluşturularak Osmanlı dönemi zabıta yapılanamsı bir nizam ve intizam altına alınmaya çalışılmıştır. Türk zabıtası, tarihten gelen gücünü, devleti oluşturan yönetim biçiminin gücünden almaktadır. Türk Milleti’nin tarihi ile şekillenen güçlü kuruluşlardan olmasının yanında Türk kültür tarihindeki yeri oldukça aprlak olan Türk Emniyet Teşkilatı kuruluşundan başlayan ve günümüze uğrayan süreçte tarihi bir rol ve sorumluluk üstlenmiştir.