Şevkî Dayf’ın Arap Gramerinin Yenilenmesi Kapsamındaki Görüşlerine Dair Bir İnceleme

Abstract

ÖZET: Bu çalışma, Arap dili ve grameri açısından önemli bir yere sahip olan nahiv ilminin doğuşunu, bu ilmin zamanla karşılaştığı zorlukları ve yenilikçi yaklaşımları ele almaktadır. Özellikle Şevkî Dayf’ın nahiv ilmini kolaylaştırma yönündeki fikirlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Tezde Şevkî Dayf’ın hayatı, ilmi kişiliği, akademik çalışmaları ve eserleri incelenmiştir. Nahiv ilminin doğuş sebepleri dini ve toplumsal etkenler çerçevesinde analiz edilmiştir. Arap olmayan toplulukların İslam’a girmesiyle birlikte dil bozulmaları başlamış, Kur’an’ın doğru anlaşılması için dilin kurallara bağlanma ihtiyacı doğmuştur. Bu süreç, nahiv ilminin teşekkülünü zorunlu kılmıştır. Ayrıca nahiv ilminin, zamanla ağır ve karmaşık bir yapıya bürünmesi nedeniyle, onu daha anlaşılır kılmaya yönelik çeşitli yenilikçi hareketlerin ortaya çıktığı belirtilmiştir. Son olarak ilk dönem ve modern dönem yenilikçi hareketler karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Özellikle de Şevkî Dayf’ın Tecdîdü’n-Nahv adlı eserindeki temel görüşleri, klasik nahiv anlayışıyla mukayese edilerek incelenmiştir. Tezimiz giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konunun önemi ve amacına değinilmiştir. Birinci bölümde nahvin doğuşuna neden olan faktörler, nahvin kurucusu ve nahivde yapılan yenilikçi hareketler ele alınmıştır. İkinci bölümde yazarın hayatı, ilmi kişiliği ve eserlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Şevkî Dayf’ın Tecdîdü’n-Nahv adlı eserindeki yenilikçi görüşleri değerlendirilmiştir.

ABSTRACT: This study explores the emergence of the science of Nahw (Arabic grammar), its significant role in Arabic linguistic studies, the challenges it has faced over time, and the innovative approaches developed in response. In particular, it examines Shawkī Ḍayf’s efforts to simplify the discipline of nahw. The thesis analyzes Shawkī Ḍayf’s life, scholarly personality, academic works, and publications. The reasons behind the emergence of nahw are examined within religious and social contexts. With the conversion of non-Arab communities to Islam, linguistic errors began to appear, necessitating the establishment of grammatical rules to ensure the correct understanding of the Qur’an. This process made the formation of nahw essential. Furthermore, the study highlights that as nahw became increasingly complex and difficult, various reformist movements emerged to make it more comprehensible. Finally, early and modern reformist movements are evaluated comparatively. In particular, the core views in Shawkī Ḍayf’s work Tajdīd al-Naḥw are analyzed in relation to the classical methodology of nahw.