Endüstri 4.0 Teknolojilerinin Muhasebe Mesleğine Etkileri: COVID-19 Sürecinin Verimlilik Algısı Üzerine Bir Araştırma

Abstract

ÖZET: Endüstri 4.0, dijitalleşme ve otomasyon teknolojilerinin iş dünyasında köklü değişimlere yol açtığı bir dönüşüm sürecidir. Bu süreç, muhasebe mesleğinde de önemli değişimlere neden olarak, muhasebe sistemlerinin tasarımını ve işleyişini daha verimli ve etkili hale getirmiştir. Bu bağlamda, Endüstri 4.0’ın muhasebe mesleği üzerindeki etkileri ve bu etkilerin meslek mensuplarının verimlilik algısı üzerindeki yansımalarını incelemek, günümüz iş dünyasında büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, muhasebe meslek mensuplarının Teknoloji Kabul Modeli (TKM) çerçevesinde Endüstri 4.0’a yönelik algılarının davranışları üzerindeki etkilerini incelemek ve COVID-19 sürecinde bu teknolojilere adaptasyonlarının verimlilik üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Bu kapsamda, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde aktif olarak çalışan muhasebe meslek mensuplarından 404 katılımcıya çevrimiçi ve yüz yüze anket uygulanmıştır. Anket, TKM çerçevesinde oluşturulmuş ve katılımcıların Endüstri 4.0 teknolojilerine yönelik algı, tutum ve COVID-19’un verimlilik üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Uygulamaya ilişkin veriler, Aracılık Analizi, Regresyon Analizi ve Mann-Whitney U Testi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, muhasebe meslek mensuplarının Endüstri 4.0’a yönelik algıları ile verimlilik algıları arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu ve COVID-19 pandemisinin bu ilişkide aracı değişken olarak rol oynadığı tespit edilmiştir. Çoklu regresyon analizi sonucunda, TKM çerçevesinde Algılanan Fayda (AF), Niyet ve Tutum değişkenlerinin davranış üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etkiye sahip olduğu, ancak Engel ve Algılanan Kullanım Kolaylığı XIV (AKK) değişkenlerinin anlamlı bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir. Ayrıca, demografik analizler, muhasebe meslek mensuplarının Endüstri 4.0 teknolojilerine yönelik algı ve tutumlarında genel bir bütünlük olduğunu ve bu teknolojilere karşı demografik farklılıklardan bağımsız bir direnç gösterdiklerini ortaya koymuştur. Bununla birlikte, COVID-19 salgınının neden olduğu krizlerin ve verimlilikle ilgili unsurların demografik değişkenler açısından anlamlı bir farklılık yaratmadığı tespit edilmiştir.

ABSTRACT: Industry 4.0 is a transformation process in which digitalization and automation technologies have led to fundamental changes in the business world. This process has also caused significant changes in the accounting profession, making the design and functioning of accounting systems more efficient and effective. In this context, examining the effects of Industry 4.0 on the accounting profession and the reflections of these effects on the perception of efficiency of professionals is of great importance in today's business world. The main purpose of this study is to examine the effects of accounting professionals' perceptions of Industry 4.0 on their behaviors within the framework of the Technology Acceptance Model (TAM) and to evaluate the impact of their adaptation to these technologies on productivity during the COVID-19 process. In this context, an online and face-to-face survey was administered to 404 participants from accounting professionals actively working in the Eastern Anatolia Region of Turkey. The questionnaire was created within the framework of the CQM and the perceptions and attitudes of the participants towards Industry 4.0 technologies and the effects of COVID-19 on productivity were evaluated. The data related to the application were analyzed using Mediation Analysis, Regression Analysis and Mann-Whitney U Test. As a result, it was determined that there is a positive relationship between the perceptions of accounting professionals towards Industry 4.0 and their perceptions of productivity, and the COVID-19 pandemic plays a role as a mediating variable in this relationship. As a result of multiple regression analysis, it was determined that Perceived Benefit (PB), Intention and Attitude variables have a statistically significant and positive effect on behavior within the framework of CQM, but XVI Barrier and Perceived Ease of Use (PEOU) variables do not have a significant effect. In addition, demographic analyses revealed that there is a general unity in the perceptions and attitudes of accounting professionals towards Industry 4.0 technologies and that they show a resistance to these technologies independent of demographic differences. However, it has been determined that the crises caused by the COVID-19 pandemic and productivity-related factors do not create a significant difference in terms of demographic variables.