Ortaöğretim Öğrencilerinin Zazaca Konuşma Becerilerinin İncelenmesi: Kır- Kent Karşılaştırması Bingöl Örneği

Abstract

ÖZET: 2009’da yayınlanan UNESCO Tehlike Altındaki Diller Atlası’nda dünyada konuşulan 6500’den fazla dilin; 2400’den fazlasının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilmiştir. Zazaca UNESCO’ya göre yok olma tehlikesi altında bulunan diller grubuna girmekte ve bu gruba mensup olan dillerde dili konuşan yetişkin sayısı fazla ancak dili öğrenen çocuk sayısında çeşitli kısıtlamalardan dolayı düşüş görülmektedir. Bir dili konuşanların yaşı bir dilin varlığını sürdürebilmesinde oldukça önemli bir etkendir. Bir dili ana dili olarak öğrenen çocuk sayısı arttıkça o dilin yok olma tehlikesi de azalır. Yapılan araştırmada ortaöğretim kurumlarında eğitim gören öğrencilerin Zazaca alıcı dil ve ifade edici dil becerileri ölçülmek istenmiş ve günlük hayatlarında Zazaca konuşmaya ne kadar yer verdikleri, kendilerinin ve ailelerinin Zazacaya karşı tutumları da değerlendirilmiştir. Ayrıca kentsel ve kırsal bölgelerde yaşayan öğrencilerin Zazaca alıcı dil ve ifade edici dil becerilerinde farklılık olup olmadığı değerlendirilmiş ve sebepleri araştırılmıştır. Yapılan bu çalışmayla Zazacanın günlük hayatta nasıl daha aktif bir şekilde kullanılabileceği ve hem devlet kurumları hem de sivil toplum kuruluşları destekli ne tür çalışmalar yapılması gerektiği ile ilgili çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

ABSTRACT: According to the UNESCO Atlas of Languages in Danger, published online in 2009, of the more than 6,500 languages spoken worldwide, more than 2,400 are in danger of extinction. According to UNESCO, Zazaki is in the group of endangered languages. While the number of adults speaking the language is high, the number of children learning the language has decreased due to various restrictions. The age of the speakers is a significant factor in the survival of a language. The more children learn a language as their mother tongue, the less likely that language is to become extinct. This study aimed to measure Zazaki receptive and expressive skills of students studying in high schools. The extent to which they speak Zazaki in their daily lives and their attitudes towards Zazaki were also evaluated. In addition, it was evaluated whether there were differences in Zazaki receptive and expressive skills of students living in urban and rural areas, and the reasons were investigated. With this study, various suggestions were made on how Zazaki could be used more actively in daily life and what kind of studies should be carried out with the support of both state institutions and non-governmental organizations.