İhlâs Sûresi Bağlamında Tevhid (Mâtürîdî’nin Te’vîlâtü’l-Kur’ân’ı Özelinde)

Abstract

ÖZET: Tevhîd, tüm dinlerin temel gerçeği ve iman edilmesi gereken temel bir olgudur. Bütün semavî kitaplarda ilahi dinlerin esasını tevhid teşkil eder. Kur’ân da müminlerin zihin ve gönüllerine tevhid inancının mesajlarını vermiştir ve tevhidi etraflıca ele almıştır. Bu kapsamda tevhid olgusu, Kur’ân’da farklı üsluplar/ ifadelerle dile getirilmiştir. Bu ifadeler arasında en dikkat çekici olanı ehad ve vahid kavramlarıdır. Zira tevillere girmeden tevhidi en bariz anlatan ifadelerdir. Tevhid; Türkçede, Allah’ın birliğini, eşsiz ve benzersiz oluşunu ifade eder. Kur’ân-ı Kerîm’de tevhidin tanımı geniş şekilde dile getirilmiştir. Ancak tevhidin en etkili, kısa ve öz tanımı İhlâs sûresinde yapılmaktadır. Allah’ın birliği, muhtaç olmadığı, doğmadığı ve doğurmadığı, denginin olmadığı ana hatlarıyla verilmektedir. Bu sûrenin anlatımından yola çıkarak, bu çalışmada Kur’ân’ın bütününde aynı anlatıma ve anlamlara sahip ayetler tek tek işlenerek inanç konusundaki yanlış sapmalara dikkat çekildi. Doğru yolun Allah’ın bir olduğunu kabulden geçtiği gerçeğinin üzerinde duruldu. Ayrıca Mâtürîdî gibi bir alimin bu terime yaklaşımı ve ayetler bazında yorumlarına değinildi.

ABSTRACT: Tawhid is the fundamental truth of all religions and a fundamental fact that must be believed. In all heavenly books, monotheism constitutes the basis of divine religions. The Quran also gave messages of the belief in monotheism to the minds and hearts of believers and discussed monotheism in detail. In this context, the phenomenon of tawhid is expressed in different styles/expressions in the Quran. The most striking among these expressions are the concepts of ehad and vahid. Because they are the expressions that most clearly explain monotheism without going into interpretations. In Turkish, Tawhid expresses the unity, uniqueness and uniqueness of Allah. The definition of monotheism is explained in detail in the Holy Quran. However, the most effective, short and concise definition of Tawhid is given in the Surah Al-Ikhlas. The unity of Allah is outlined, that he is not in need, that he is not born and does not give birth, and that he has no equal. Based on the narration of this surah, in this study, the verses with the same expression and meaning throughout the Quran were processed one by one and attention was drawn to the wrong deviations regarding belief. It was emphasized that the right way is to accept that Allah is one. In addition, the approach of a scholar such as Maturidi to this term and his comments on the basis of verses were mentioned.: