Portföy Çeşitlendirmesi Açısından Endeksler Arası İlişki: Ortalamada ve Varyansta Nedensellik Analizi

Abstract

ÖZET: Çalışmanın temel amacı; Borsa İstanbul’da yer alan BIST100, Hizmet, Mali, Sınai ve Teknoloji endeksleri arasında portföy çeşitlendirmesi yapılıp yapılmayacağını tespit etmektedir. Çalışmada zaman serileri kullanılmış ve 03.01.2003 ve 19.07.2019 tarihleri arasında haftalık getiri verileri Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Elektronik Veri Dağıtım Sistemi’nin (EVDS) veri tabanından elde edilmiştir. Çalışmada ele alınan değişkenler arasında 10 adet model kurulmuştur. Bu modeller için Granger Nedensellik ve Hafner ve Herwatz tarafından geliştirilen varyansta nedensellik analizleri uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda 10 modelin 6’sında hem ortalamada nedensellik hem de varyansta nedensellik bulunmadığı sonucuna ulaşılmış ve bu modeller ile portföy çeşitlendirmesi yapmak mümkün olduğu tespit edilmiştir. Model 3 ve Model 8’de ortalamada tek yönlü bir nedensellik vardır. Model 6 ve Model 7’de varyansta nedenselliğe göre tek yönlü nedensellik varken Model 8’de (Sınai ve Mali) endeksler arasında hem ortalamada hem de varyansta nedensellik ilişkisi ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu endeksleri portföy çeşitlendirmesinde birlikte kullanmamak daha uygun olacağı belirlenmiştir. Sonuç olarak; BIST100 endeksinin Hizmet, Mali ve Teknoloji endeksleri ile, Hizmet endeksinin Mali endeks ile, Teknoloji endeksinin ise Mali ve Sınai endeksleri ile portföy çeşitlendirmesi yapılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

ABSTRACT: The main purpose of the study is to determine whether portfolio diversification is done between BIST100, service, financial, industrial and technology in Borsa Istanbul. The study uses time series data on weekly returns and 03.01.2003 and the Central Bank of the Republic of Turkey between the dates of 07.19.2019 (CBT) Electronic Data Dissemination System (EDDS) obtained from the database. Among the variables discussed in the study, 10 models were established. For these models, Granger Causality and causality analysis in variance developed by Hafner and Herwatz were applied. As a result of the study, it has been concluded that there is no causality in both mean and variance in 6 of the 10 models and it is found that it is possible to make portfolio diversification with these models. Model 3 and Model 8 have a one-way causality on mean. In Model 6 and Model 7, there is one-way causality according to causality in variance, whereas in Model 8 (Industrial and Financial), causality relationship emerged between both indices and mean. Therefore, it is determined that these indices should not be used together in portfolio diversification. As a result; It is concluded that BIST100 index can be diversified with Service, Financial and Technology indices, Service index with Financial index and Technology index with Financial and Industrial indices.