TASAVVUFTA UZLET

Abstract

ÖZET Tasavvuf ehli kimseler, ilk dönemlerden itibaren manen olgunlaşmak adına yalnızlığı tercih etmiştir. Bu kimseler, halktan uzaklaşıp Hakk’la beraber olma sürecinde zamanla bir takım haller yaşamıştır. Mutasavvıflar, bu hallerle alakalı tecrübelerini başkalarına aktarma düşüncesi ile bir terminoloji geliştirmiştir. Uzlet kavramı da bunlardan birisi olup tasavvufun kâmil insan yetiştirme metotlarındandır. Uzletin varlığı İslâm’dan öncelere kadar dayansa da mutasavvıfların geliştirdiği uzlet onlardan farklı olmuştur. Bu çalışmada, uzlet kavramı ve semantiği ile beraber uzletin Kur’an ve sünnetteki yeri ve olgusal süreci ele alınmıştır. Daha sonra uzletin tasavvuf ilminde ilintili olduğu kavramlar ile arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Son olarak uzletin daha iyi anlaşılabilmesi için bazı peygamberlerin yalnızlık deneyimlerine, sahâbe ve tâbiûn’un uzlet hakkındaki düşüncelerine ve sûfîlerin uzlet ile ilgili görüşlerine ve hayatlarındaki uzlet uygulamalarına yer verilmiştir.

ABSTRACT The members of Sufism, since the first periods, have preferred solitude in order to mature themselves spiritually. In the process of getting away from the people and being with God, they experienced some mystic events over time. To convey transferring their experiences to the others, they have developed a terminology. The concept of uzlah, as one of them, is one of the sufi’s methods of edification a perfect person in Sufism. Although the existence of the uzlah dates back to before Islam, the uzlah that developed by sufis is different from them. In this study, the concept and semantics of the uzlah, as well as its place and in the Qur'an and Sunnah, and its factual process are discussed. Then, the relationship between the uzlah and the concepts that related to the uzlah is emphasized. Finally, in order to understand the uzlah better, the loneliness experiences of some prophets, the opinions of the companions (ashab) and the followers about the uzlah, the views of the Sufis about it and their practices of the uzlah are included.