EBÜ’L MEHÂSİN ŞEMSUDDÎN EL-KAVUKÇÎ VE EL-LÜ’LÜ’Ü’L-MARSÛ’ ADLI ESERİ

Abstract

TÜRKÇE ÖZET Tezin Başlığı : Ebü’l-Mehâsin Şemsüddîn el-Kavukçî ve el-Lü’lü’ü’l-Marsû’ Adlı Eseri Tezin Yazarı : Necat Kızılarslan Danışman :Dr. Öğr. Üyesi Murat KAYA Anabilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı : Hadis Kabul Tarihi : Sayfa Sayısı : … (ön kısım) + ….. (tez) + ….. (ekler) Hz. Peygamber’in hadislerini doğru anlama ve anlatma bağlamında İslam tarihi boyunca büyük çabalar sarf edilmiştir. Bu meyanda işin ehli, hayatlarını İslam’a vakf etmiş İslam tarihinde çok büyük muhaddisler yetişmiştir. Hayatı, ilmî kişiliği, eserleri ve hadis ilmine katkıları yönüyle incelenmesi gereken önemli muhaddislerden biri de Trablusşam doğumlu muhaddis, fakih ve mutasavvıf Ebü’l Mehâsin Şemsuddin el-Kavukçî’dir. Kavukçî, 79 yıllık ömründe çok sayıda eser kaleme almasına rağmen günümüz insanının kendisi hakkında yeterli bilgiye sahip olduğu söylenemez. Ebü’l Mehâsin el-Kavukçî’nin hayatı ve mevzu hadisleri derlediği el-Lü’lü’ü’l-Marsû’ fîmâ lâ Asle lehû ev bi Aslihi Mevzû’ adlı eserini tanıtmak araştırmamızın ana temasını oluşturmaktadır. Kavukçî İslam dünyasının en buhranlı dönemlerinden biri olan XIX. Yüzyılda Trablusşam’da doğmuş, memleketinde başladığı ilmine 1239/1824-266/1850 yılları arasında Mısır’da sürdürmüştür. Ezher’de fıkıh öğrenimini görüp, akli ve nakli ilimler üzerinde tahsil görmüş ve hadis ilimleri üzerinde yoğunlaşmıştır. İki ana bölümden oluşan çalışmamızın birinci bölümünde; Kavukçî’nin yaşamış olduğu asrın siyasi, sosyal, ilmî ve kültürel açıdan incelenmiştir. Böylece Kavukçî’nin yaşadığı toplumdan ne kadar etkilendiğini belirleyerek onun toplum üzerindeki tesiri tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonrasında hayatı, ilmî şahsiyetinin oluşmasında etkili olan hocaları, talebeleri; fıkıh, tasavvuf, akaid ve hadis alanında kaleme aldığı eserlerine kısaca değinilmiştir. Müellifimiz itikatta benimsediği mezhebi ve sûfî kimliğiyle de ön plana çıktığı için intisap ettiği Şazeliyye tarikatına da yer verilmiştir. İkinci bölümde esas itibariyle Kavukçî’nin hadisçiliği ve sünnet anlayışı tetkik edilmiş, hadis ile ilgili görüşlerini belirtip X hadise dair kaleme aldığı eserleri incelenmiştir. Bu bölümde Kavukçî’nin mevzu hadisin tesbitinde kaynak eserlerden sayılan el-Lü’lü’ü’l-Marsû’ adlı eseri ele alınmıştır. Bu başlık altında; Kavukçî’ye göre mevzu hadisin tanımı, alametleri ve hükmü, âlimlerin لا أصل له kelimesinin tarifi, eserin genel özellikleri, eserin yazılış sebebi, eserin mevzuât edebiyatındaki yeri, kitabın mukaddimesi, Kavukçî’ye göre mevzu hadislerin bilinme yolları, eserde geçen mevzu hadislerin kritiği gibi konular etraflıca incelenmiştir. Ayrıca müellifin mevzu hadislerle mücadelesi ele alınmış, ortaya koyduğu çözüm önerilerine yer verilmiştir.

ABSTRACT Title of the Thesis:Ebü’l-Mehâsin Şemsuddin el-Kavukçî and his book el- Lü’lü’ü’l-Marsû’ Author : Necat Kızılarslan Supervisor :Dr. Öğr. Üyesi Murat KAYA Department : Basic Islamic Sciences Sub-field : Hadith Date : Hz. Throughout the history of Islam, great efforts have been made to understand and explain the Prophet's hadiths correctly. In this respect, great scholars have grown up in the history of Islam, who are competent and have devoted their lives to Islam. One of the important muhaddiths that should be examined in terms of his life, scientific personality, works and contributions to the science of hadith is Abu'l Mehâsin Şemsuddin al-Kavukçî, who was born in Tripoli. Although Kavukçî wrote many works during her 79 years of life, it cannot be said that today's people have sufficient knowledge about herself. The main theme of our research is to introduce the life of Ebü'l Mehâsin al-Kavukçî and his work named el- Lü’lü’ü’l-Marsû’ fîmâ lâ Asle lehû ev bi Aslihi Mevzû’, in which he compiled his life and fabricated hadiths. Kavukçi is one of the most depressed periods of the Islamic world, the XIX. He was born in Tripoli in the 21st century and continued his science that he started in his hometown in Egypt between 1239/1824-266/1850. He studied fiqh in Azhar, studied mental and transplant sciences and focused on hadith sciences. In the first part of our study, which consists of two main parts; The century in which Kavukçî lived has been examined in political, social, scientific and cultural terms. Thus, by determining how much Kavukçî was affected by the society he lived in, his influence on the society was tried to be determined. Afterwards, his teachers and students, whose life was influential in the formation of his scientific personality; His works in the fields of fiqh, mysticism, belief and hadith are briefly mentioned. Since our author comes to the forefront with his sect and Sufi identity in the creed, the Sect of Şazeliyye he affiliated with is also included. In the second part, the hadithism and circumcision understanding of Kavukçi was examined, and his works on the hadith by stating his views on the hadith were examined. In this section, Kavukçî's work named el-Lü’lü’ü’l-Marsû, which is considered as XII one of the source works in determining the fabricated hadith, has been discussed. Under this heading; According to Kavukçî, the definition of the fabricated hadith, its portents and decrees, the description of the word لا أصل له by scholars, the general characteristics of the work, the reason for the writing of the work, the place of the work in the literature of the book, the way of knowing the false hadiths according to Kavukçî, the critique of the fabricated hadiths in the work. the topics have been thoroughly studied. In addition, the author's struggle with false hadiths was discussed and his solution suggestions were included.