الظواهر الأسلوبية في الخطابة الدينية لدى خلفاء بني العباس

Abstract

This research studies the religious orations in the first Abbasian era. It has been shown in the related literature that religious orations play a vital role in religion studies. Therefore, this study contributes to the literature through investigating both the different Khalifa's speeches and stylistics in such speeches during the Abbasian time. This research study consists of a preface, three chapters and a conclusion. The preface includes the reasons for choosing this subject, the aims and the structure of the study. The first chapter, in addition, includes the definition and explanation of some terms, their origins, time of their emergence, and the different attempts of Arabian and western scientists in developing them. The second chapter covers additional description about Abbasian era interpreted from different perspectives like political, social and educational. In addition, it contains the effects of the period on language and literature. The third chapter comprises of religious orations in the Abbasian era, factors affecting them, and their contents. Moreover, the third chapter ends with showing the role of imperative structures in religious orations and different methods of their presentation in the era. The fourth chapter shows the different forms of the text used in the Khalifa's speeches, the most important technical forms as structural, phonetic, imaginary used in the period, and the influence of Quran. Finally, the research concludes with presenting the most important outcomes obtained from this study.

Şüphesiz dinî hutbelerin edebiyatta önemli bir yeri vardır. Bu öneme binaen çalışmamızda edebiyatın önemli bir kolu olan nesir türünün sanatsal değeri ve Kur᾽ân᾽ın söz konusu türe etkileri bağlamında ilk dönem Abbasî halifelerin hutbeleri sanat, üslup ve içerik açısından ele alınmıştır. Bu çerçevede dinî hitabet sanatının özgün yanları, sanatsal değerleri ve Abbasî halifelerin Arap edebiyatına katkıları ışığında ilk dönem Abbasî halifelerin hutbeleri içerik ve önemli şahsiyetleri ekseninde incelenmiştir. Ayrıca Abbasîler döneminde gelişim gösteren aklî bilimlerin yanı sıra naklî ilimlere de işarette bulunulmuştur. Çalışmamız giriş, üç bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Giriş kısmında konunun önemi, tercih nedeni, hedefleri ve üslubunun yanı sıra üslup ve hitabet gibi konuyla ilişkili kavramlar hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Abbasîlerin Arap edebiyatına katkılarının yanı sıra dönemin siyasi ve kültürel durumu ele alınmıştır. İkinci bölümde Abbasîler döneminde dinî hitabet çeşitleri, söz konusu türün gelişimine katkıda bulunan etkenler ve kapsadığı temalar ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Abbasî halifelerin dinî hutbelerde kullandıkları sanatsal üsluplar işlendiği gibi cümlelerin kurulumunda gözetilen akustik özellikler de irdelenmiştir. Çalışma neticesinde elde edilen yeni bulgular, sonuç kısmında serdedilmiştir.