El-ârâu'l-usûliyye li'l-Besîlî (v. 830) min hilâl-i tefsîrihi "et-Takyîdü'l-Kebîr (Min sureti'l-Fatiha ilâ Nihâyet-i Âl-İmrân)

Abstract

Basileh's interpretation is considered as the interpretations that concern the laws of Quran like other interpreters of the laws of Quran. But his work is different from others; he collected the differences of the principles by the Islamic scientific scholars and applied them on the Quran surah. Al Baqara and Al Aumran have the greatest share of that. Basileh worked on the principles and the objectives of the laws. He liked some of these verses and he deducted some sometimes. And also he cited from other imams, such as al-Zamakhshari, Ibn Attiyah, Ibn al-Arabi, and most of them were narrated by Ibn 'Arafa al-Maalikiyya and Abu Hayyan. He (May Allah bless his soul) was a perceptive critic and an able scientist and his work was full of remarkable moments during his work on both Al Baqara and Al Aumran surahs. And these views of the principles and other issues of the principles that I have gathered and discussed in my dissertation is to set a clear method for an Imam of the Maalikis who served this doctrine and served the nation, and lightened its future path. It is for these reasons that I have chosen his interpretation as a subject for studying principles titled as (Basileh views of the principles (830BC) in interpreting Al taqeed Al Kabeer from Surat Al-Fatihah to the end of Al-Umran) And studied the issues related to the principles of jurisprudence under the following titles that mentioned in the chapters and discussions as follows: The study was divided into an introduction, an abstract, three chapters and the conclusion. The introduction explains the reasons for choosing this subject, its importance, the research outline and the abstract. Also it studies the biography of the author, the identification of his book and its attribution to the author. The first chapter studies Imam Basileh's views of the laws and evidences agreed upon and stated the sayings of scholars. The second chapter studies Basileh's views of the evidence that are disagreed upon. The third chapter deals with the views that are related to the examination of the concepts. Then, the research concludes with the major results including Basileh's significant interpretation among other interpretations and highlighted the scientific value of it. May almighty make this modest effort a benefit, and Allah is a seeker.

Kur᾽ândaki ahkam ayetlerini konu edinen birçok tefsir kaleme alınmıştır. Bu alanda telif edilen eserlerden biri de el-Besîlî tarafından yazılan et-Takyîdu'l-Kebîr isimli tefsirdir. Söz konusu eserin özgünlüğü, eserde sadece fıkıhçıların farklı yaklaşımlarının işlenmesi ve eserin Kur᾽ân surelerinin dizimiyle uyumlu olmasında yatmaktadır. Eserde en büyük pay şüphesiz Bakara ve Al-i İmrân᾽a aittir. el-Besîlî, ayetlerden çıkarımlar yapmış; ez-Zemahşerî, İbn Atiyye ve İbn Arabî gibi bu alanın etkin simalardan nakillerde bulunmuştur. Nakilde bulundukları arasında Mâlikî mezhebine mensub İbn Arafe ve Ebû Hayyân da bulunmaktadır. Yazar, alim bir şahsiyet olmanın yanı sıra iyi bir eleştirmendir. Sahip olduğu bilgi sayesinde Bakara ve Âl-i İmran surelerindeki incelikleri kavramış ve önemli tespitlerde bulunmuştur. Ortaya koyduğu genel ilkeler, kendisinden sonraki nesiller için yol gösterici olmuş ve Malikî mezhebine hizmet etmek isteyenlere rehberlik etmiştir. Bu nedenlerle çalışmamıza konu olarak el-Besîlî᾽nin et-Takyîdu'l-Kebîr isimli tefsirini seçtik. Eserde fıkıh usûlu ile ilgili bazı konuları aşağıda belirtildiği üzere ele aldık. Çalışmamız önsöz, giriş, üç bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Önsöz kısmında konunun önemi belirtilerek çerçevesi çizilmiş ve konunun tarafımızdan tercih edilmesinin nedenleri işlenmiştir. Giriş kısmında yazarın hayatı, eserin tanımı ve yazara aidiyeti araştırılmıştır. Birinci bölümde İmam Besîlî᾽nin usûl kuralları hakkındaki görüşleri ele alınmıştır. İkinci bölümde İmam Besîlî᾽nin fıkıh usulündeki bazı ihtilaflı görüşlere yaklaşımı aktarılmıştır. Üçüncü bölümde ise lafızların delaletine yönelik görüşlerine yer verilmişir. Araştırma sürecinde elde edilen yeni bulgular sonuç kısmında maddeleler halinde sunulmuştur.