İbn Hibbân’ın el- Mecrûhî’nde “Kalbü’l-Esânid” diyerek cerh ettiği Râvileri Tenkid ve İncelenmesi

Abstract

Bu tez, İbn Hibbân’ın “el-Mecrûhîn” adlı eserinde zayıf ravilerden sayıp kendilerini “el-mukallibîn li’l-esânid” olarak nitelediği zayıf râvilerin durumlarını açıklamaktadır. İbn Hibbân mezkûr eserde bin iki yüz seksenden fazla kişiyi zayıf râvi olarak zikretmiştir. Bu noktadan yola çıkan “İbn Hibbân’ın el-Mecrûhîn’de “Kalbü’l-Esânid” Diyerek Cerh Ettiği Râvileri Tenkid ve İncelenmesi” adlı tezim İbn Hibbân’ın bu vasıf ile nitelediği zayıf ravileri incelemektedir. Tezimde İbn Hibbân’ın bu vasıf ile nitelediği elli yedi râvi üzerinde durarak İbn Hibbân ile diğer âlimlerin bu râviler hakkındaki görüşlerini karşılaştırdım. Böylece her râvinin durumunu ortaya koyarak bir neticeye vardım. Tezim önsüz, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Önsözde sünnetin korunmasının en önemli vesilelerinden olan cerh ve ta‘dil ilminin öneminden ve âlimlerin bu alana olan ilgilerinden bahsedilmektedir. Girişte ise İbn Hibbân’ın hayatı ve “el-Mecrûhîn” adlı eseri hakkında bilgi verilmekte ve üç kavram açıklanmaktadır. Bölümlere gelince, her bölüm iki kısımdan oluşmaktadır. Sonuç ise İbn Hibbân’ın tenkid metodunun ciddiyeti ve mükemmelliği, üstün ilmi yeterliliği, tenkit hükümlerini vermedeki dikkati, kendinden önceki âlimlerin verdikleri hükümlere dayanması, kendisini ve eserini bazen eleştirilere bazen de takdire şayan kılan kimi durumlardaki şiddetli tutumu gibi tezin önemli sonuçlarından bahsedilmektedir. Yüce Allah’tan bu çalışmayı benden kabul etmesini ve herkese faydalı kılmasını temenni ediyorum.

This letter came in the illustrative case of the weak narrators , who were mentioned by ((the changers of Asanid)) " Ibn Hibban as among almajroheen and said that they were from in his book (almajroheen) , where he collected more than one thousand and two hundred and eighty weak narrators from this point of view came , for this reason it is that two narrators who were described by Ibn Hibban came described as the change of alasanid came in his almajroheen book a comparative criticism study of the study of almajroheen narrators, who are described as such and stood on the fifty-seven narrators, who described this description , So I studied their condition by comparing the words of the terms of Ibn Hibban Scientists and to reach a result in each narrators . The research is divided into an introduction, a preamble, two chapters and a conclusion. The introduction presents the importance of the almajroheen science and modification and the interest of the imams and because it is one of the most important means saved by the Sunnah. The preamble is a definition of Imam Ibn Hibban and the definition of writers and the almajroheen and three words of the terms, and each chapter include two sections. The conclusion includes the most important results of the research, including proficiency and mastering Ibn Hibban monetary methodology, and his scientific ability and accuracy in the issuance of judgments and criticism, and the adoption of those who came after him on its provisions and his intensity sometimes made Ibn Hibban , he and his work owner appreciated and respect with sometimes mentioned his criticism , I ask Allaah to accept me and benefit everyone, amen.

لقد جاءت هذه الرسالة مبينة حال الرواة الضعفاء الذين ذكرهم ابن حبّان في عداد المجروحين وقال فيهم أنهم من "المقلبين للأسانيد " في كتابه "المجروحين", حيث جمع فيه مايزيد على الف ومئتين وثمانين من ضعفاء الرواة, لهذا السبب ومن هذا المنطلق جاءت رسالتي (الرواة الذين وصفهم ابن حبان" بقلب الأسانيد" في كتابه المجروحين , دراسة نقدية مقارنة) معتنية بدراسة الرواة المجروحين الموصوفين بهذه الصفة، وقد وقفت على سبعة وخمسين راوٍ ممن وُصفوا بهذا الوصف، فدرست أحوالهم بمقارنة أقوال العلماء بقول ابن حبان، والخلوص إلى نتيجة في كل راوٍ. والبحث مقسم الى مقدمة وتمهيد وفصلين وخاتمة, أما المقدمة فتتضمن اهمية علم الجرح والتعديل واهتمام الائمة به ولأنه من اهم الوسائل التي حفظت به السنة النبوية (), وأما التمهيد ففيه تعريف بالإمام ابن حبّان والتعريف بكتاب (المجروحين) وثلاثة من ألفاظ المصطلح, وكلا الفصلين يشتملان على مبحثين, وأما الخاتمة تضمنت أهم نتائج البحث, منها إجادة واتقان ابن حبان المنهجية النقدية، وقدرته العلمية الفائقة ودقته في إصدار الأحاكم والنقد, واعتماد مَن جاء بعده على أحكامه, وشدته أحياناً؛ مما جعل ابن حبان هو وعمله ذا تقدير واحترام مع نقد ورد عليه احيانا, والله تعالى أسأل أن يتقبل مني وينفع به الجميع آمين.