ARAPÇA DİL BİLGİSİNİN YENİLENMESİNDE ÇAĞDAŞ YÖNELİMLER

Abstract

"Arapça Dilbilgisinin Yenilenmesinde Çağdaş Yönelimler" başlıklı tezimizde on d XIX. ve XX. yüzyılda Arapça dilbilgisi yenileme çabalarının doğasını incelemeye çalışmaktayız. Bununla birlikte konu ile ilgili ana kavramlara ışık tutarak çağrışımlarını belirlemeye çalışmaktayız. Tezimizi üç bölümde ele almaktayız. Bunlar; yenilik eğilimi, dilsel eğilimi ve pedagojik eğilimlerdir. Söz konusu çalışmadaki temel amacımız, dilbilim sisteminin geçmişi ve günümüz arasındaki tarihi ayrılık noktasını ortaya koymak, dilin de diğer unsurlar gibi değişen ve herşeyi etkisi altına alan uygarlığa tabi olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmamızda modern araştırmacıların klasik âlimleri aşırı bir şekilde eleştirmelerini ve Arapça’yı doğasına aykırı olan teorilere tabi kılmalarını geçersiz kılmaya çalıştık. Bu amaçla aklî olarak yenileme gayretleri ile Arap dil yapısı arasına fark koyduk. Bu araştırma modern müktesebatın değerlendirilmesine katkıda bulunma ve bütün ümmet tarafından kabul edilen doğru metodu geri getirme girişimidir.

In this thesis which is entitled" Modern trends of renewing in Arabic Grammar" I try to study the nature of renewal efforts in Arabic grammar at nineteenth and twentieth century, then shedding lights upon main concepts, trying to determine its directions. It required to be in three chapters; innovation trend, Linguistic trend, educational trend, and purpose of these is historical separation between now and past of linguistic system. Although I refuted researcher's exaggeration criticizing of the old and subjected the grammatical phenomena of derived theories imported from people which is in contrary to the nature of Arabic linguistic usage derived from the text, and distinguished between the efforts of renovation and the Arabic language system derived from nature. This research is an attempt to contribute in evaluation of the outputs of the modern Renaissance, which should be directed to be studied, and taking it back to the right course which is accepted by the nation

نحاول في هذه الرسالة التي تحمل عنوان "اتجاهات المعاصرين في تجديد النحو العربي" البحث عن محاولات التجديد في النحو العربي في القرن التاسع عشر والعشرين، ثم إلقاء الضوء على المفاهيم الرئيسية وتحديد اتجاهاتها. نتناول بحثنا في ثلاثة فصول وهي: الاتجاه الإحيائي، والاتجاه الألسني، والاتجاه التعليمي. وغايتنا من هذا البحث هي إبداء الفصل التاريخي بين حاضر نظام اللغة العربية وماضيه، والبيان أن اللسان كسائر الأشياء تابع للحضارة المتغيرة الثائرة على كل قديم. وقد حاولنا أن نبطل في بحثنا هذا مبالغة الباحثين الجدد في توجيه النقد لعلماء اللسان القدماء، وإخضاع الظاهرة النحوية للنظريات الحديثة التي تتنافى مع طبيعة الاستعمال اللغوي العربي، ولهذا الغرض ميزنا تمييزا عقليا بين جهود التجديد وبين نظام اللغة العربية المستنتج من طبيعته. ويعتبر هذا البحث إسهاما في تقويم مخرجات عصر النهضة الحديثة التي ينبغي أن توجه إليها البحوث للدراسة والتقويم، وتعاد لمسارها الصحيح الذي يمكن أن تتلقته الأمة بالقبول.