Şeyh Ahmed b. İsmail el-Gorani ve el-Kevserü l-cârî ila Riyadi'l-Buhârî İsimli Kitabnda Takip Ettiği Metod

Abstract

إ ح لُ ئ لله لٗ ئٙ ٝ ظٗٔؼ ٤ ٚ٘ ٝ ظٗٔل َٙ ٝ ؼٗٞ رخلله َٝٗ أ لٗ خٔ٘ ٝ ٤ٓجخص أػ خٔ خُ٘ ٣ٜيٙ ٣َٗي ُٚ ٝأ ٜٗي أ ٠ٓ ُٚ ٝ ٠٣ ك ٬ ٛخىٟ ُٚ، ٝأ ٜٗي أ ٫ ا ُٚ ا ٫ الله ٝكيٙ ٫ الله ك ٬ لٓ ئح ػزيٙ ٝ ٍٞٓ ُٚ ٛ ٠ِ الله ػ ٤ِٚ ٝ ، ح زُٔؼٞع كٍ شٔ ؼُِخ ٤ُٔ ،ٖ ٝػ ٠ِ آ ُٚ ٝٛلزٚ - - أؿ ؼٔ ٤ ،ٖ ٝرؼي؛ كب ه ٤ خٓ ر ضٌُ ك ٤ٚ ح ُٜٞى، ٝٛ كَضُ ك ٤ٚ ح ٧ٝهخص، ٝأك ٤٘ض ك ٤ٚ ح ٧ػ خٔ رؼي ظًخد الله ػ ِٝؿ ٣للظٞ ٚٗ ٤ٓ حَع زٗ ٤ٜ شٓ٘ ٍٞٓ الله ٛ ٠ِ الله ػ ٤ِٚ ٝ ح ظُ ٢ ه ٤ٞ الله ُٜ ح يُ ٣ ؿٍخ ٫ً ،ٖ ٛ ٠ِ الله ػ ٤ِٚ ٝ ح شُٔ٘ ح طُٜٔ سَ، ٝ ٣ ٌٝىٝ ػ ٜ٘خ أ خً ٣ًذ ح زُٔط ٤ِ ،ٖ ٝ ٬ً ح ؿَُٔل ٤ ٝ ٛئ ٫ء ح ؼُ خِٔء ح ؼُخ ٤ِٓ ح خُ٘ كٍ ٤ ظٌُخد "ٛ ٤ل ٤ق ح زُوخ ١ٍ" ٜٗخد ح يُ ٣ أك ئ ر . ا خٓٔػ ٤ ر ػؼ خٔ ر لٓ ئ ح ٌُٞ حٍ ٢ٗ ٝ ه ٬ ح ٬١ ػ ٢ ٝ طٓخ ؼُظ ٢ ظٌُخد "ح ٌُٞػ ح ُخ ١ٍ" ٝؿيصُ ك ٢ ٛ ح ظٌُخد أ ح ٌُٞ حٍ ٢ٗ هخ روي شٓ ػ ح لُي ٣غ أ ٣ُّ خٔ هي شٓ ك ٤غ ح ٫ ظٓلخىس حََُّٗف ح لُي ٣غ، هخٛش ٤ٗوٚ حر ك ٫ ُٚٓ كظ سَ، ٝ ٜٗ ػ ِٚٔ، كظٜ ػ ِٚٔ ظٓٔل ٤يحً ػ ِٞ زٓوٚ، ٝ ح ؼُ ؤ ٢ٗ ٬ ؛ ح ١ٌُ ٣ي ٣ٚ، ك ٤غ ٝهلض ك ٢ ٛ ٌٙ ح خَُٓ شُ ػ ٠ِ ؿٜٞىٙ، ٝأػ َٙ ك ٢ ػ ح لُي ٣غ ر ػخ ،ّ ػ طظ ػ ٠ِ ٜٓ٘ٚ ك ٢ ظًخرٚ ر هخٙ، ك ٤غ حٛظ ح خُ٘ فٍ رؼيس أ ٞٓ طٜ ١خ ذُ ح ؼُ ،ِْ هخٛش ٬١ د ػ ٠ًز ٢ أ خٓٔء ح َُُّٝحس، ٝ فَٗ ح ُ ٣َذ، ٝح ظُ ز٘ ٤ٚ ػ ٠ِ أٝٛخ ،ّ ٝأهطخء رؼٞ ح حَُُّ٘ف. ، ح لُي ١ ٝ يٌُُ خً ح ٧ٛ ٤ٔش ر خٌٔ أ وٗق ػ ٠ِ اظٜخ ؿٜٞىٙ كٍ ٚٔ الله ٝ ٜٓ٘ٚ ك ٢ كَٗٚ ظٌُخرٚ، ." أٝػ ٠ِ طؼوزخطٚ زُؼٞ ح حف ػ ٠ِ "ٛل ٤ق ح زُوخ ١ٍ ٝك ٢ ح ُٜ٘خ ٣ش أ ؿٍٞ أ أ ًٞ هي ضٓ ُٜ ح ظٌُخد ح زُٔخ ىٍ ٝ ُٜ حٌ ح ٩ خٓ ح ُٜز ٤ٗجخً ح وُي شٓ ح ظُٔٞحٟؼش، ٝر ٤خ ك ٠ِٚ ٝهي ظٓٚ لُي ٣غ ح زُ٘ ٢ ٛ ٠ِ الله ػ ٤ِٚ ٝ ،ِْٓ حٍؿ ٤خً الله طؼخ ٠ُ أ .ْ ٣ظخٝ ػ ح ظُوٜ ٤ ٝح ظُل ٢٣َ ، ا ٚٗ ٛٞ ح ُلٞ ح كَُ

Bu tez, Sahîh-i Buhârî’nin orta uzunlukta sayılan şerhlerinden “el-Kevserü’l-cârî ilâ riyâzi’l-Buhârî” adlı eseri bağlamında İmâm el-Gorânî’nin hadis metodu ve hadise dair görüşleri üzerinde durmaktadır. İmâm el-Gorânî’nin bu eserini okuyanlar onun, sened ve metne dair hadis lafızlarını doğru kullanmaya ve doğru açıklamaya gösterdiği özeni, bazı şarihlerin düştükleri hatalara karşı yaptığı uyarıları, yine bu hatalara mukabil yaptığı düzeltmeleri ve tez içerisinde ele alacağı diğer bazı özellikleri gibi onun kendine has karakterini görürler. Tezim giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde detaylara girmeden el-Gorânî’nin kısa hayatını işledim. İkinci bölümde “el-Kevserü’l-cârî” kitabını tanıttım. Üçüncü bölümde onun hadise dair görüşlerini zikrettim. Sonuç kısmında ise teze dair vardığım önemli bulguları yazdım. Böylece şarihin mükemmelliği, ilmi becerisinin yüceliği, mütekaddimîn şarihlerini dikkate almadaki dakikliği, şeriat ilimlerinin pek çoğuna vakıf olduğu, kıymetli ilmi eserlere sahip olduğu ve bütün bunlardan dolayı da faydalı eserlerine iltifat edilmesi gerektiği sonucuna vardım.