İlahiyat Fakültesi
http://acikerisim.bingol.edu.tr/handle/20.500.12898/1208
Faculty of Theology2024-03-29T07:12:14Zİlk İmami Şiilerde Antropomorfik Düşünce
http://acikerisim.bingol.edu.tr/handle/20.500.12898/5519
İlk İmami Şiilerde Antropomorfik Düşünce
HANSU, Ayetullah
ÖZET: Bu çalışma, “İlk İmami Şiîlerde Antropomorfik Düşünce” başlığı altında Tanrı tasavvuru dâhil birçok teolojik konuyu dinler ve mezhepler bağlamında ele almayı hedeflemiştir. Çalışma bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmada öne çıkan kavramlarla ilgili bilgi verilmiş, yanı sıra genel manada antropomorfizmim tarihsel gelişimine değinilmiştir. Birinci bölümde, Yahudilik, Hiristiyanlık ve İslamiyet öncesi Arap inancında yer alan antropomorfik düşünce işlenmiştir. İkinci bölümde, İslam düşüncesinde antropomorfizm, teşbih ve tecsim kavramları çerçevesinde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise ilk Şiî imamilerde antropomorfist düşüncenin öncülüğünü yapan şahsiyetler, tarihsel ve kültürel çerçevede incelenmiştir. Bu bağlamda ilk Şiî İmamilerde antropomorfik düşüncenin savunucuları olduklerı iddia edilen Hişâm b. Hakem, Hişâm b. Sâlim el-Cevâlîkî, Yunus b. Abdurrahman el-Kummî, Ebû Ca„fer Muhammed b. Nu„mân el-Ahvel ele alınmıştır.; ABSTRACT: This study, under the title of "Anthropomorphic Thought in the Early Imami Shiites", aims to address many theological issues, including the conception of God, in the context of religions and sects. The study consists of an introduction and three chapters. In the introduction, information about the prominent concepts in the study is given, as well as the historical development of anthropomorphism in general. In the first part, the anthropomorphic thought in Judaism, Christianity and pre-Islamic Arab beliefs is discussed. In the second part, anthropomorphism in Islamic thought is discussed within the framework of the concepts of tashbih and tajsim. In the third part, the personalities who pioneered anthropomorphic thought in the early Shiite Imams are analyzed within the historical and cultural framework. In this context, Hishām b. Hakam, Hishām b. Sālim al-Jawālīqī, Yunus b. 'Abd al-Rahman al-Qummī, Abū Ja'far Muhammad b. Nu'mān al-Ahwal, who are claimed to be the proponents of anthropomorphic thought in the early Shī'ah Imamis, are discussed.
2023-01-01T00:00:00ZGAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE
http://acikerisim.bingol.edu.tr/handle/20.500.12898/1033
GAZZÂLÎ VE İSMÂİLİYYE
DÖNER, Naim
Şia’nın en önemli kolu sayılan İsmâiliyye, on iki asır boyunca azınlık bir mezhep
olarak varlığını sürdürmüştür. Bu mezhep müntesipleri, özellikle Abbasî halifeleri ve
Selçuklu sultanlarının eziyetlerine eziyetlerine maruz kalmıştır. Sadece Fatımîler hilafeti
döneminde; İsmâiliyye, güçlü bir devletin resmi mezhebi haline gelmiş ve bu dönemde
İsmâilîler, mezhebi özgürlükten yararlanmışlardır. İsmâiliyye Ca‘afer Sadık’ın büyük oğlu
İsmâil’in oğlu Muhammed bin İsmâil’e bağlı kalarak imametin onların hakkı olduğuna
inanlara verilen addır. Abbasi ve Selçuklu yöneticilerin teşvikiyle Ehl-i sünnet âlimleri,
İsmâilî karşıtı risaleler tedvin etmişlerdir. Abbasî halifesi el-Mustazhir (487-512/1094-
1118)’in isteğiyle Gazzâlî (ö.505/1111) Fedâihu’l-Batıniyye ve Fedâilu’l-Mustazhiriyye
olarak adlandırılan İsmâilî karşıtı bir risale yazmıştır. Gazzâlî, İsmâilîlerin en önemli
nazariyesi olan “Masum İmam öğretisi”nin zarurî olduğu yolundaki düşüncesini sert bir
şekilde eleştirmiştir. Gazzâlî’den yüz yıl sonra Yemen’de, İsmâilî dâî Ali bin Muhammed
el-Velid (ö. 612-1215) Dâmiğu’l-Bâtıl ve Hatfu’l-Munâdil adında bir eser yazarak
Gazzâlî’nin iddialarına cevap vermiştir.
2016-04-01T00:00:00ZMu‘tereku’l-Akrân” Adlı Eseri Bağlamında es-Suyûtî’nin Kur’ân’ın İ‘câz Anlayışı
http://acikerisim.bingol.edu.tr/handle/20.500.12898/1028
Mu‘tereku’l-Akrân” Adlı Eseri Bağlamında es-Suyûtî’nin Kur’ân’ın İ‘câz Anlayışı
Döner, Naim
Celâleddîn Suyûtî, Kur’an i‘câzı ile ilgili Mu‘tereku’l-akrân fî i‘câzil-Kur’an
adında bir eser telif etmiştir. Üç ciltten oluşan ve oldukça hacimli olan bu eser,
ansiklopedik mahiyettedir. Eser Kur’an ilimleri, i´câz, fıkıh, akait, tefsir başta
olmak üzere ve pek çok usûl ile ilgili mevzuları ve başka meseleleri içermektedir.
Suyûtî, eserde pek çok kaynağa atıfta bulunmaktadır. Onun kaynakları kendi
eserleri ve başka âlimlerin kitapları olmak üzere iki kısma ayırmak mümkündür.
O, i’câz ile ilgili konuları anlatırken tefsir, ulûmu’l-Kur’an, akâid, hadis, fıkıh,
usûl, Arap Dili ve Tarih ilim dallarına ait müelliflerin eserlerine müracaat etmiştir.
Binaenaleyh, onun eseri kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya olan farklı âlimlere
ait görüşleri muhafaza etme işlevi görmüştür. Kur’an’ın i’câz vecihlerini otuz beş
başlık halinde ele alan Suyûtî, Kur’an’ın i’câz dairesini genişletmiş, çok sayıda ayet
ve hadisi istişhat olarak getirmiştir. İ’câz ile ilgisi olmayan Kur’an ilimlerine dair
bazı konuları da Kur’an’ın i’câz vechi olarak anlatmıştır.
2015-01-01T00:00:00ZKUR’AN TEFSİRİNDE MU’TEZİLE RASYONALİZMİ
http://acikerisim.bingol.edu.tr/handle/20.500.12898/1027
KUR’AN TEFSİRİNDE MU’TEZİLE RASYONALİZMİ
Döner, Naim
2015-01-01T00:00:00Z